Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΘΕΙΑΝ ΜΕΤΑΛΗΨΙΝ

    «...Κατ' ἀρχάς θά ἀναφέρωμεν μερικά χωρία ἐκ τῶν συγγραμμάτων τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου, ὁ ὁποῖος ἧτο ἕνας ἀπό τούς πλέον ἀσκητικούς Πατέρας. Ἀξίζει νά σημειωθῆ ὅτι ἔτρωγε μόνον δίπυρον ἄρτον καί ἔπινεν ὀλίγον ὕδωρ καί ὅταν ἠσθένησεν ὁ στόμαχός του ἔβραζεν σῖτον καί ἔπινεν τόν χυλόν του. Ἠγρύπνη ὅλην τήν νύκτα, συγγράφων καί προσευχόμενος. Ἐκοιμᾶτο μόνον μίαν ὥραν ἔχων ἡπλωμένας τάς χεῖρας του ἐπί σχοινίου! Ὁ Ἅγιος αὐτός εἷναι ὁ περισσότερον νηστεύσας ἐν ἐκτάσει, διότι ἐπί τρεῖς ὁλοκλήρους μήνας οὐδέν ἐγεύθη, οὔτε ὕδωρ, οὔτε κάτι ἄλλο, παρά μόνον τήν ἁγίαν Μετάληψιν ὅταν ἐλειτούργει.

 Ἐκ τῶν συγγραμμάτων του ἐρανιζόμεθα τά κάτωθι ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ: «Πολλοί τον παλαιόν καιρόν προσήρχοντο εἰς τά Ἅγια Μυστήρια ἁπλῶς καί ὡς ἔτυχεν, ἀκόμη καί κατά τόν καιρόν ὅπου τά παρέδωσεν ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Βλέποντες λοιπόν οἱ Ἅγιοι Πατέρες τήν βλάβην ὅπου ἐγίνετο ἀπό τήν ἀπρόσεκτον καί ἀμελῆ προσέλευσιν, ἀφοῦ συγκεντρώθησαν, ἀπεφάσισαν 40 ἡμέρες νηστείας, προσευχῆς καί ἀναγνώσεως, οὕτως Ὥστε κατά τάς ἡμέρας αὐτάς, ἀφοῦ καθαρισθοῦν μέ κάθε ἀκρίβειαν, διά τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας καί τῆς ἀγρυπνίας καί τῶν δακρύων καί τῆς ἐξομολογήσεως καί ὅλων τῶν ἄλλων, τότε μέ καθαρή τήν συνείδησιν νά πλησιάζουν. Ἄν λοιπόν σέ ρωτήση κάποιος Ἰουδαῖος ἤ εἰδωλολάτρης: διατί νηστεύεις; μή τοῦ πῆς, ὅτι νηστεύω διά τό Πάσχα, ἤ τόν Σταυρόν, διότι ἔτσι τοῦ δίδης μεγάλη ἀφορμή. Δέν νηστεύομεν διά τό Πάσχα, οὔτε διά τόν Σταυρόν, ἀλλά διά τάς ἁμαρτίας μας, ἐπειδή πρόκειται νά πλησιάσωμεν εἰς τά Ἅγια Μυστήρια».

 Ἐπίσης εἰς ἕνα Λόγον του λέγει: «Σύ πρίν νά μεταλάβης νηστεύεις, ἀσφαλῶς διά νά φανῆς ἄξιος διά τήν Θείαν Κοινωνίαν. Ὅταν ὅμως μεταλάβης, ἐνῶ πρέπει να αὐξήσης τήν σωφροσύνην καί τήν ἐγκράτειαν, ἐσύ δυστυχῶς τά ἀφήνεις ὅλα ἐλεύθερα, ἐνῶ ἔπρεπε περισσότερον νά σωφρονῆς μετά τήν Θείαν Μετάληψιν. Διότι πρίν νά μεταλάβης ἐνήστευσες διά νά γίνης ἄξιος να λάβης τόν Νυμφίον, ἐνῶ μετά πρέπει νά σωφρονῆς καί νά ἐγκρατεύεσαι διά να μή φανῆς ἀνάξιος δι' αὐτό πού ἔλαβες. Τί λοιπόν; πρέπει νά νηστεύωμεν καί μετά τήν Θείαν Μετάληψιν; Δέν λέγω αὐτό, οὔτε τό ἀναγκάζω. Πλήν ὅμως καί τοῦτο καλόν εἷναι ἀλλά δέν σᾶς βιάζω νά το κάνετε. Σᾶς συμβουλεύω, τουλάχιστον νά μη τρῶτε μέ ἀπληστίαν». Καί πάλιν, εἰς ἕτερον Λόγον του λέγει: «Μέλλοντες προσιέναι τῆ φρικτῆ καί θεία ταύτη τραπέζη καί ἱερᾶ Μυσταγωγία, μετά φόβου καί τρόμου τοῦτο ποιεῖτε, μετά καθαροῦ συνειδότος, μετά νηστείας καί προσευχῆς... Φάρμακον ἐστί σωτήριον τῶν ἡμετέρων τραυμάτων τό προκείμενον, πλοῦτος ἐστίν ἀνελλιπής, Βασιλείας Οὐρανῶν πρόξενος».

 Εἰς τόν ΜΓ΄ Λόγον Του, περί τοῦ μή ἀναξίως προσέρχεσθαι τοῖς θείοις Μυστηρίοις, λέγει: «Πολλοί μεταλαμβάνουν τῆς φοβερᾶς αὐτῆς θυσίας μίαν φοράν τό ἔτος, ἄλλοι δύο καί ἄλλοι  πολλάς φοράς. Δι' ὅλους λοιπόν ὁ λόγος μας χρήσιμος^. καί δι' αὐτούς ἀκόμη, οἱ ὁποῖοι ζοῦν εἰς τήν ἔρημον, διότι ἐκεῖνοι μεταλαμβάνουν, μόνον μίαν φοράν τό ἔτος, πολλάς φοράς μάλιστα, ἅπαξ εἰς διάστημα δύο ἐτῶν. Τί θά γίνη λοιπόν; Ποιούς θά δεχθῶμεν (ὡς καλῶς πράττοντας) εἰς τήν Θείαν Κοινωνίαν; Οὔτε ἐκείνους πού μεταλαμβάνουν ἅπαξ τοῦ ἔτους, οὔτε ἐκείνους οἱ ὁποῖοι μεταλαμβάνουν πολλάς φοράς, ἀλλ' ἐκείνους οἱ ὁποῖοι προσέρχονται μέ καθαράν συνείδησιν, μέ καθαράν καρδίαν, μέ βίον ἀμόλυντον^. οἱ τοιοῦτοι ἄς προσέρχωνται πάντοτε^. ὅσοι ὅμως δεν εἷναι τοιοῦτοι, οὔτε μίαν φοράν νά μή πλησιάσουν. «Ὁ γάρ ἐσθίων καί πίνων ἀναξίως, κρῖμα ἑαυτῶ ἐσθίει καί πίνει». Τά δῶρα αὐτά δίδονται εἰς τούς ἁγίους^. αὐτό λέγει καί ὁ Διάκονος, ὅταν καλῆ εἰς τήν Θείαν Μετάληψιν τούς ἁγίους με τρέμουσαν φωνήν: «Τά Ἅγια τοῖς ἁγίοις».

 Ὁ δέ Μέγας Ἅγιος Βασίλειος, ὁ ὁποῖος δύο μόνον ὁδούς ἐγνώριζεν, ἡ μία ἐκ τῆς οἰκίας του πρός τό σχολεῖον, ἡ δέ ἄλλη ἐκ τῆς οἰκίας του προς τήν Ἐκκλησίαν, καί τοῦ ὁποίου ἡ τροφή ἧτο λάχανα ὠμά καί ὄσπρια ἄνευ ἐλαίου, καθ' ὅλον τόν βίον αὐτοῦ, βροντοφωνεῖ: «Πρόσδραμε τοίνυν φαιδρῶς τῆ δωρεᾶ τῆς νηστείας. ἀρχαῖον δῶρον ἡ νηστεία, οὐ παλαιούμενον καί γηράσκον, ἀλλ' ἀνανεούμενον ἀεί καί εἰς ἀκμήν ἐπανθοῦν. Οὐ γάρ νεώτερον τό ἐφεύρημα, Πατέρων ἐστί τό κειμήλιον... Δυσωπήθητι τήν πολιάν τῆς νηστείας. Συνηλικιώτης ἐστί τῆς ἀνθρωπότητος. Νηστεία ἐν τῶ Παραδείσω ἐνομοθετήθη... ἐπειδή οὐκ ἐνηστεύσαμεν, ἐξεπέσαμεν τοῦ παραδείσου. Νηστεύσωμεν τοίνυν, ἵνα πρός αὐτόν ἐπανέλθωμεν. Μή προφασίζου ἀρρωστίας σώματος καί ἀδυναμίαν... οὐ γάρ δυνατόν ἄνευ νηστείας, ἱερουργίας κατατολμῆσαι... Ἔτσι μέν οὖν πάντα τόν χρόνον ἡ νηστεία ὠφέλιμος, ὥστε μηδείς ἑαυτόν ἀποποιείτω τοῦ καταλόγου τῶν νσητευόντων».

 Ἰδού, εἴδομεν ὅτι οἱ μεγάλοι διδάσκαλοι καί ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, πρῶτα εἰργάζοντο τάς ἀρετάς καί κατόπιν τάς ἐδίδασκον.

 Ὁ ἱερός Χρυσόστομος φθάνει μέχρι τοῦ σημείου νά ὁμιλῆ περί νηστείας, ἀκόμη καί μετά τήν Θείαν Μετάληψιν, χωρίς βεβαίως να τήν θεσμοθετεῖ. Καί ὁ Ἅγιος Βασίλειος ἐννοεῖ τήν συνεχῆ Θείαν Μετάληψιν ὡς κάτι τό ὁποῖον φωνάζει «ἐγκράτειαν διαρκῆ καί σταθεράν, καί νηστείαν συγχνοτάτην», δι' αὐτό ἔλεγε: «ἡμεῖς μέντοι γε, τέταρτον καθ' ἑκάστην ἑβδομάδα κοινωνοῦμεν». «Ἡμεῖς», ὅμως λέγων, ἐννοεῖ ἐμεῖς οἱ νηστεύοντες, οἱ ἐσθίοντες τούς κριθίνους ἄρτους, ἐμεῖς οἱ ὁποῖοι δέν γνωρίζομεν τί εἷναι τό ἔλαιον.

 Ὁ  Ἅγιος Νικόδημος, ὁ ἑρμηνευτής τῶν Θείων καί ἱερῶν Κανόνων τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ὡς καί πολλῶν ἁγίων Πατέρων, εἰς τόν ἀτομικόν του βίον ἧτο αὐστηρότατος Μοναχός καί ἐφάμιλλος τῶν παλαιῶν ἀσκητῶν. Ἀγρυπνοῦσε ὅλην την νύκτα προσευχόμενος, καί ἀπό τά ξημερώματα ἐκάθητο γράφων τά ψυχωφελῆ του συγγράμματα. Ἔλαιον ἤσθιε ὀλίγας φοράς τό ἔτος. ἡ τροφή του ἧτο μελόνερον καί ἁπλοῦς ἄρτος. Μερικές φορές ἔβραζε τό ἀλεύρι χωρίς λάδι καί ἔτρωγε.

 Αὐτός ἑρμηνεύων τήν θ΄ ὠδήν τοῦ Κανόνος τῆς Μεγάλης Πέμπτης, γράφει: «Ἄμποτε καί ἡμεῖς... νά προετοιμαζώμεθα μέ την προσοχήν τοῦ νοός, μέ τήν ἀποστροφήν τῶν πονηρῶν καί αἰσχρῶν καί βλασφήμων λογισμῶν... μέ τήν κατά δύναμιν νηστείαν καί ἐγκράτειαν, καί μέ τήν ἐξαγόρευσιν τῶν κρυπτῶν, καί οὕτω διά τῆς τοιαύτης προετοιμασίας νά πλησιάζωμεν εἰς τά Θεῖα Μυστήρια καί νά μεταλαμβάνωμεν».

Εἰς τόν τυπολογικόν πίνακαν τοῦ Πηδαλίου καί εἰς τήν λέξιν «Κοινωνία» σημειώνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος: «ἡ τῶν Θείων Μυστηρίων Κοινωνία πρέπει νά γίνεται καί ἀξίως καί συνεχῶς».

 Εἰς τήν ὑποσημείωσιν τοῦ 13ου Κανόνος τῆς ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὁ Ἅγιος Νικόδημος τονίζει: «Καί μ' ὅλον πού ἀπό τους Θείους Κανόνας νηστεία πρό τῆς Θείας Μεταλήψεως οὐ διορίζεται, τρεῖς ἡμέραι εἷναι ἀρκεταί νά νηστεύση τις πρό τῆς Θείας Μεταλήψεως».

 Κατά τό ἔτος 1168 ἐπί Λουκᾶ Πατριάρχου συνεκροτήθη ἐν Κων/πόλει Σύνοδος διά νά ἀποφασίση ὁριστικῶς τήν προετοιμασίαν πρό τῆς Θείας Μεταλήψεως. Ἐπειδή ἄλλοι τῶν ἁγίων ἔλεγον μίαν ἑβδομάδα, ἄλλοι πέντε ἡμέρας καί ἄλλοι τρεῖς, διά τοῦτο ἡ Σύνοδος μεταχειρίσθηκε μεγάλην συγκατάβασιν, ἀποφασίσασα: «Τρεῖς ἡμέρας νά νηστεύουν οἱ Χριστιανοί το λάδι καί νά μεταλαμβάνουν».

 Εἰς τήν σελίδα 230 τοῦ Πηδαλίου, εἰς την 1ην ὑποσημείωσιν ὁ Ἅγιος Νικόδημος γράφει:

«Σημείωσε ὅτι ὁ Πατριάρχης Λουκᾶς, ἐρωτηθείς πόσας ἡμέρας πρέπει νά ἀπέχωσι γυναικός, οἱ μέλλοντες μεταλαβεῖν, ἀπήντησε Συνοδικῶς ὅτι τρεῖς ἡμέρας νά μή πλησιάσουν εἰς τάς γυναῖκας των, οὐ μόνον οἱ ἱερωμένοι, ἀλλά καί οἱ ὕπανδροι κοσμικοί. Διότι ἐάν ὁ Θεός ἐπρόσταξε τούς Ἑβραίους τρεῖς ἡμέρας νά μή πλησιάσουν εἰς τάς γυναῖκας των, διά νά λάβουν τόν παλαιόν νόμον («Γίνεσθε ἕτοιμοι^. τρεῖς ἡμέρας μη προσέλθετε γυναικί». Ἔξοδος, Κεφάλαιον 15), πόσω μᾶλλον πρέπει νά φυλάττωσι ταύτας καί ἐκεῖνοι ὅπου μέλλουν νά λάβουν μέσα των, ὄχι τόν Νόμον, ἀλλά τόν ἴδιον τον Νομοθέτην Θεόν διά τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἐντεῦθεν συμπεραίνομεν ἐκ τοῦ μείζονος τό ἔλαττον, δηλαδή ἄν εἷναι ἀρκετή ἡ τριήμερος ἀποχή τῆς σαρκικῆς μίξεως πρός ἑτοιμασίαν διά τήν Θείαν Μετάληψιν, πολύ περισσότερον εἷναι ἀρκετή δι' αὐτήν ἡ τριήμερος νηστεία».

 Ἀπό ποῦ λοιπόν ἐρρανίσθησαν μαρτυρίας οἱ διάφοροι κοιλιόδουλοι ὅτι ὁ Ἅγιος Νικόδημος οὐδέν εἷπε περί νηστείας πρό τῆς Θείας Μεταλήψεως; (Ὁ Θεοδώρητος Μοναχός ἁγιορείτης καί ὁ ἀρχιμ. Δανιήλ ἀεράκης ἔχουν ἐκδόσει ὁλόκληρα βιβλία, μέ 40 σελίδας ὁ πρῶτος καί 90 σελίδας ὁ δεύτερος, ὑποστηρίζοντες τήν ἄνευ νηστείας Θείαν Μετάληψιν!!!).

  

(Συνεχίζεται)