ΓΝΗΣΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
Ἀριθ. Πρωτ. 3779 Ἐν Ἀθήναις τῇ 4ῃ Σεπτεμβρίου 2021 ἐκ.ἡμ.
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ
ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΙΝ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ
ΠΡΟΣ
Ἅπαν τό χριστεπώνυμον πλήρωμα
Τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί εὐλογημένα, Πατέρες καί Ἀδελφοί, ὁ φωτισμός καί ἡ εὐλογία τοῦ Φιλανθρώπου Θεοῦ ἡμῶν, εἴησαν μετά πάντων ὑμῶν, εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
«Ἐν τῷ κόσμῳ θλίψιν ἕξετε» (Ἰωάν. ιστ΄ 33) προανήγγειλε ὁ Θεάνθρωπος Κύριος εἰς τούς Μαθητάς Του, ὀλίγον πρό τῆς σταυρικῆς Του θυσίας. Καί ὄχι μόνον θλίψιν, ἀλλά θλίψεις πολλές καί μερικές φορές πολυχρόνιες συνέχουν τούς ἀνθρώπους εἰς τόν κόσμον τοῦτον. Καί ὄχι μόνον θλίψεις ἀτομικές ἤ οἰκογενειακές ἤ τοπικές, ἀλλά καί θλίψεις, πού θλίβουν καί φέρουν σέ ἀγωνία ὁλόκληρες κοινωνίες ἀνθρώπων, ὁλόκληρα ἔθνη καί μερικές φορές, θλίψεις παγκόσμιες καί πανανθρώπινες. Αὐτή δυστυχῶς εἶναι ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου εἰς τόν κόσμον αὐτόν. «Ἐν τῷ κόσμῳ θλίψιν ἕξετε» (ἐ.ἀ.) μᾶς προειδοποίησε ὁ Κύριος.
Μία τοιαύτη θλίψις καί ὀδυνηρή δοκιμασία εἶναι καί αὐτή ἡ ὁποία διά τῆς ἠθελημένης ἤ τῆς ἀδοκίμου ἐπεμβάσεως τῆς ἀνθρωπίνης δοκησισοφίας ἔχει ἐνσκήψει εἰς τήν παγκόσμιον κοινωνίαν μέ τήν διασποράν ἑνός ἀπειλητικοῦ διά τήν ὑγείαν καί αὐτήν ἀκόμη τήν ζωήν τοῦ ἀνθρώπου ἰοῦ, τοῦ ὀνομασθέντος κορωνοϊοῦ Covid-19. Καί ὡς νά μήν ἦτο ἀρκετή ἡ ἀπειλή τῆς ἀσθενείας ἐκ τοῦ κορωνοϊοῦ, ἦλθεν εἰς τήν συνέχειαν καί ἡ ἀπειλή ἐκ τῆς ἐπιβολῆς τοῦ ἐμβολίου ὡς τῆς μόνης προστασίας ἐκ τῆς ἀπειλῆς τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ. Καί οἱ ἄνθρωποι εἰς τήν πλειονότητα εὑρίσκονται εἰς τό μέσον μίας διπλῆς ἀπειλῆς. Ὄπισθεν ἀπειλοῦνται ἐκ τῆς σοβαρᾶς ἀσθενείας τοῦ κορωνοϊοῦ, ἔμπροσθεν δέ ἀπειλοῦνται ἐκ τῆς ἐπιβολῆς ἑνός ἀγνώστου ἐν πολλοῖς ἐμβολίου, τό ὁποῖον προκαλεῖ τόν διχασμόν τῆς κοινωνίας μέ τήν πλειονότητα τῶν ἀνθρώπων νά τό ἀποδέχεται ἐξ ἀνάγκης διά νά μήν χάση τήν ἐργασίαν ἤ τίς κοινωνικές ἀνέσεις καί συνήθειες καί τήν μειονότητα νά ἀρνῆται τήν χρῆσιν τοῦ ἐμβολίου διά νά μήν χάση τήν ἐλευθερίαν τῆς προσωπικῆς ἐπιλογῆς εἰς τά ἰατρικά καί θεραπευτικά θέματα καί διά νά διατηρήση τίς ἠθικές ἀξίες τῆς ζωῆς.
Εἰς αὐτήν τήν δοκιμασίαν εὑρισκόμενοι καί πολλοί ἐκ τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν καί τέκνων τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀπευθύνονται εἰς τούς Ἱερεῖς ἤ καί εἰς ἡμᾶς τούς Ἀρχιερεῖς διά νά λάβουν ὑπεύθυνον ἀπάντησιν μέ τό ἐρώτημα τί νά πράξουν εἰς τήν παροῦσαν δοκιμασίαν.
Ἡ Ἐκκλησία, ὡς φιλόστοργος Μητέρα, κατανοοῦσα καί συμμεριζομένη τήν δοκιμασίαν καί τήν ἐξ αὐτῆς ἀγωνίαν τῶν ὀρθοδόξων ἀδελφῶν, ὡς καί πολλῶν ἄλλων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι εὑρίσκονται εἰς τήν ἰδίαν δοκιμασίαν, μέ προσευχήν καί ἐκτενῆ δέησιν πρός τόν Φιλάνθρωπον Θεόν καί Πατέρα ὅλων ἡμῶν, ἀναζητεῖ μέ ὑπομονήν καί ἐπιμονήν τήν ἁρμόζουσαν ἀπάντησιν ἐπί τοῦ ἐρωτήματος. Οὔτε διά τῆς εὐκόλου θετικῆς ἀπαντήσεως θέλει νά παραπλανήση τούς εὐσεβεῖς ἀδελφούς καί νά τούς καταστήση ὑπευθύνους ἐνώπιον τοῦ κριτηρίου τοῦ Δικαιοκρίτου Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν, οὔτε διά τῆς δυσκόλου ἀρνητικῆς ἀπαντήσεως νά ἐμπλέξη αὐτούς εἰς ἐργασιακάς, οἰκονομικάς καί κοινωνικάς δυσχερείας ἤ καί ἀνυπερβλήτους δοκιμασίας, χωρίς νά ὑπάρχουν οὐσιώδεις καί σοβαρές συνέπειες καί ἐπιπτώσεις εἰς τήν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς των ἤ εἰς τήν σωματικήν ὑγείαν αὐτῶν ἤ ἀκόμη καί εἰς τά ἀναφαίρετα συνταγματικά δικαιώματα τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας.
Καί περί μέν τῶν ἰατρικῶν θεμάτων καί τῶν συνταγματικῶν δικαιωμάτων ἡ Ἱερά Σύνοδος δέν θά ἤθελε νά άσχοληθεῖ συγκεκριμένως, ἄν καί ὑπάρχουν σοβαρές ἐνδείξεις ἀφ’ ἑνός μέν ὅτι τά χρησιμοποιούμενα ἰατρικά σκευάσματα ἔχουν ἀνεπιθύμητες παρενέργειες εἰς τήν ὑγείαν τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖες διά ἀγνώστους λόγους δέν λαμβάνωνται σοβαρῶς ὑπόψιν ἀπό τούς ὑπευθύνους τῶν ἁρμοδίων ὑπηρεσιῶν, ἀφ’ ἑτέρου δέ ἐκ τῶν λαϊκῶν ἀντιδράσεων εἶναι φανερόν ὅτι δέν γίνωνται σεβαστά καί δέν προστατεύωνται, ὅπως θά ἔπρεπε, τά προσωπικά δικαιώματα πολλῶν ἀνθρώπων, ἔστω καί ἄν ἀποτελοῦν τήν μειονότητα τοῦ συνολικοῦ πληθυσμοῦ.
Ὅμως ἐπί τῶν ἠθικῶν θεμάτων τά ὁποῖα ἔχουν συνέπειες ἐπί τῆς ψυχικῆς ὑγείας καί πιθανές ἐπιπτώσεις ἐπί τῆς σωτηρίας τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν, λόγῳ παραβάσεως Εὐαγγελικῶν ἐντολῶν καί Ἱερῶν Κανόνων τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Ἱερά Σύνοδος ἔχει ἱερόν χρέος καί εὐθύνην πνευματικήν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καί συγκεκριμένως τοῦ πιστοῦ ποιμνίου Αὐτῆς, νά ἐξετάση τό θέμα λεπτομερέστερον καί νά ἐνημερώση ἐπ’ αὐτοῦ τούς ὀρθοδόξους ἀδελφούς.
Ὅθεν ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐπί σειρά συνεδριάσεων ἐξέτασε μετά προσοχῆς καί εὐαγγελικῆς ἐπιμελείας τό ἐρώτημα ἄν ὑπάρχη ἠθικόν θέμα ἐκ τῆς χρήσεως τῶν συγκεκριμένων ἰατρικῶν σκευασμάτων. Ἔλαβεν ὑπόψιν πολλά δημοσιεύματα, θετικά καί ἀρνητικά. Ἐμελέτησε τάς ἀπόψεις πολλῶν ἐπιστημόνων, ἰατρῶν καί εἰδικῶν ἐρευνητῶν, καί ἐξειδικευμένων Διεθνῶν Ἰατρικῶν Ἰνστιτούτων (Charlotte Lozier Institute). Ἐν τέλει τόν παρελθόντα μῆνα Ἰούλιον 2021, περιῆλθεν εἰς γνῶσιν ἡμῶν, ἕνα φυλλάδιον μέ τίτλον «Πρός τόν Λαό, Ἰούλιος 2021, τεῦχος 53» καί ὑπότιτλον «Οἱ χριστιανοί μᾶς ρωτοῦν γιά τό ἐμβόλιο καί οἱ γιατροί ἀπαντοῦν». Εἰς τήν σελίδα 2 καί στήλην 2 τοῦ φυλλαδίου αὐτοῦ εἰς τό ἐρώτημα «στά ἐμβόλια χρησιμοποιοῦνται ἐμβρυϊκά κύτταρα;» οἱ ἰατροί τῆς ἁρμοδίας ἐπιτροπῆς τήν ὁποίαν ἔχει συστήσει ἡ Ἑλληνική Κυβέρνησις γιά τήν ἀντιμετώπισιν τῆς πανδημίας, ἀπαντοῦν βεβαιωτικά ὡς ἀκολούθως «Κανένα ἀπό τά ἐμβόλια Covid-19 πού χρησιμοποιοῦνται στή χώρα μας δέν περιέχει ἐμβρυϊκά κύτταρα. Πιό συγκεκριμένα, ἐμβρυϊκές κυτταρικές σειρές (ὄχι ὁ ἐμβρυϊκός ἱστός) χρησιμοποιοῦνται μερικές φορές στή διαδικασία παρασκευῆς ἐμβολίων, συμπεριλαμβανομένων τῶν ἐμβολίων ἔναντι τῆς Covid-19. Οἱ ἐμβρυϊκές κυτταρικές σειρές προέρχονται ἀπό ἱστούς ἐμβρύων ἀπό θεραπευτική διακοπή τῆς κύησης καί ἐλήφθησαν ἐδῶ καί δεκαετίες (1960, 1973, 1985). Αὐτά τά κύτταρα ἀναπαράγονται ἔκτοτε στό ἐργαστήριο καί ἀφαιροῦνται πρίν ἀπό τήν ὁλοκλήρωση τῆς παρασκευῆς τῶν ἀντίστοιχων ἐμβολίων».
Ἐκ τῆς προσεκτικῆς ἀναγνώσεως τῆς ἀνωτέρω ἀπαντήσεως, παρά τήν παρελκυστική προσπάθεια μεταθέσεως τοῦ θέματος, διαπιστώνεται ὅτι διά τήν παρασκευή τῶν ἐμβολίων ἔχουν χρησιμοποιηθῆ ἐμβρυϊκές κυτταρικές σειρές, δηλαδή ἀνθρώπινα κύτταρα. Ἡ πρώτη ἀπάντηση ὅτι «κανένα ἐμβόλιο δέν περιέχει ἐμβρυϊκά κύτταρα» εἶναι παρελκυστική καί μᾶλλον ἀκουσίως παγιδευτική, διότι τό ἐρώτημα δέν εἶναι ἐάν τά ἐμβόλια περιέχουν ἐμβρυϊκά κύτταρα, ἀλλά ἐάν στά ἐμβόλια ἔχουν χρησιμοποιηθεῖ ἐμβρυϊκά κύτταρα. Καί ἡ ἀπάντησις εἰς τήν συνέχειαν εἶναι βεβαιωτική, ἀλλά γίνεται προσπάθεια νά ἀμβλυνθῆ καί νά ὑποτιμηθῆ ἡ χρησιμοποίησις τῶν ἐμβρυϊκῶν κυττάρων. Εἶναι ὅμως βέβαιον ὅτι διά νά χρησιμοποιηθοῦν αὐτά τά ἐμβρυϊκά κύτταρα διά τήν παρασκευήν τοῦ ἐμβολίου, ἔχει προηγηθεῖ ἡ βιαία διακοπή τῆς φυσικῆς πορείας τῆς «ζώσης ψυχῆς» τοῦ ἐμβρύου. Καί ἡ βιαία διακοπή μίας ζωῆς λογίζεται καί εἶναι φόνος καί ὑπόκειται εἰς τήν ἀπαγορευτικήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ «οὐ φονεύσεις». Τό ἐάν ἔχουν χρησιμοποιηθεῖ εἰς τήν παρασκευήν τῶν ἐμβολίων ἐμβρυϊκά κύτταρα «μερικές φορές», ἤ ἐάν τά ἐμβρυϊκά κύτταρα ἔχουν ληφθεῖ «ἀπό θεραπευτική διακοπή κύησης», ἤ ἐάν ἔχουν ληφθεῖ πρό πολλῶν δεκαετιῶν, ἤ ἐάν ἔχουν ἀφαιρεθεῖ τά ἐμβρυϊκά κύτταρα ἀπό τό ἰατρικό σκεύασμα «πρίν ἀπό τήν ὁλοκλήρωση τῆς παρασκευῆς τῶν ἐμβολίων», δέν ἀναιροῦν τήν ἠθική εὐθύνη διά τήν χρῆσιν καί ἀποδοχήν προϊόντος φόνου, εἴτε ἄμεσα, εἴτε ἔμμεσα ἐνεργουμένην. Ἡ χρῆσις καί τῶν ἐλαχίστων μορίων (κυττάρων ἤ κυτταρικῶν σειρῶν) ἀφαιρεθείσης βιαίως ζωῆς, ἔστω καί ἄν σώζουν πολλές ζωές ἄλλων ἀνθρώπων, δέν εἶναι ἠθικῶς ἀποδεκτή διά τήν χριστιανικήν ἠθικήν, διότι μεσολαβεῖ ἀφαίρεσις ζωῆς. Ὅσον ἀποτρόπαιος καί ἠθικῶς ἀπαράδεκτος εἶναι ἡ ἀνθρωποθυσία, ἀλλά τόσον εἶναι ἠθικῶς ἀνεπίτρεπτος ἡ χρῆσις καί τῶν ἐλαχίστων μορίων βιαίως ἀφαιρεθείσης ζωῆς διά τήν προστασίαν τῆς ὑγείας ἄλλων ἀνθρώπων.
Κατά τήν εὐαγγελικήν καί Πατερικήν διδασκαλίαν ἡ ψυχή ἑνώνεται μέ τό σῶμα «ἐξ ἄκρας συλλήψεως» (οὔτε σώματος χωρίς ἡ ψυχή, οὔτε ψυχῆς σῶμά ποτε νοηθήσεται... Ἡ ψυχή τὸ εἶναι λαμβάνουσα κατὰ τὴν σύλληψιν ἅμα τῷ σώματι πρὸς ἑνὸς ἀνθρώπου συμπλήρωσιν ἄγεται...» (Ἁγίου Μαξίμου τοῦ ὁμολογητοῦ, «Θεωρία σύντομος πρὸς τοὺς λέγοντας προϋπάρχειν ἢ μεθυπάρχειν τῶν σωμάτων τὰς ψυχάς», P.G. 91, 1324). Ὡς ἐκ τούτου καί ἡ ἀφαίρεσις τῆς ζωῆς ἤ ἡ οὕτω λεγομένη «διακοπή τῆς κυήσεως», εἰς οἱονδήποτε στάδιον τῆς ζωῆς καί δι’ οἱονδήποτε λόγον καί ἄν γίνη, συνιστᾶ κατά τήν Εὐαγγελικήν διδασκαλίαν «ἑκούσιον ἤ ἀκούσιον φόνον» καί ὡς τοιοῦτος κανονίζεται κατά τούς Ἱερούς Κανόνας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Διά τοῦτο καί αὐτή ἀκόμη ἡ «εὐχή εἰς γυναῖκα, ὅταν ἀποβάληται» ἀναφέρει συγκεκριμένως «τήν σήμερον ἐν ἁμαρτίαις εἰς φόνον περιπεσοῦσαν» καί ἐπαναλαμβάνει κατωτέρω «συγχώρησον τῇ δούλῃ σου τῇ ἐν ἁμαρτίαις φόνῳ περιπεσούσῃ ἑκουσίως ἤ ἀκουσίως» (Μέγα Εὐχολόγιον, Ἔκδοσις Ἀστήρ, σελ. 125).
Διά τοῦτο, ἡμεῖς οἱ Ἀρχιερεῖς, οἱ συγκροτοῦντες τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος περί τόν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος ΠΑΧΩΜΙΟΝ, διά τῆς παρούσης Συνοδικῆς Ἐγκυκλίου συνιστῶμεν πατρικῶς καί φιλαδέλφως εἰς τούς εὐσεβεῖς ὀρθοδόξους Ἀδελφούς, πιστά τέκνα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἀφ’ ἑνός μέν μετά πολλῆς προσοχῆς καί πνευματικῆς εὐθύνης νά ἐξετάζουν καί νά χρησιμοποιοῦν τά παρεχόμενα ὑπό τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης σκευάσματα καί βοηθήματα, ὅταν αὐτά ἀποβλέπουν, κατά τόν λόγον τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, «εἰς δόξαν Θεοῦ καί τύπον τῆς τῶν ψυχῶν ἐπιμελείας» (ΕΠΕ, 8,398), ἀφ’ ἑτέρου δέ νά ἀποφεύγουν τά τοιαῦτα ἰατρικά σκευάσματα καί φαρμακευτικά βοηθήματα ὅταν δι’ αὐτῶν γίνεται ἤ κατά τήν προετοιμασίαν καί παρασκευήν αὐτῶν ἔχει γίνει παράβασις τῶν θείων ἐντολῶν, τάς ὁποίας ὁ Θεός παρέδωσεν εἰς τόν ἄνθρωπον διά τήν ψυχικήν καί σωματικήν ὑγείαν αὐτοῦ.
Ὅθεν καί τά ἀνωτέρω μνημονευθέντα ἰατρικά σκευάσματα διά τήν ἀντιμετώπισιν ἤ τήν προστασίαν ἐκ τῆς ἐπιδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ (Covid-19), διά τήν παρασκευήν ἤ προετοιμασίαν τῶν ὁποίων ἔχουν χρησιμοποιηθεῖ καθ’ οἱονδήποτε τρόπον ἐμβρυϊκά κύτταρα ἤ κυτταρικές σειρές, ἐκ βιαίως ἀφαιρεθείσης ἀνθρωπίνης ζωῆς, συνιστῶμεν πατρικῶς καί συμβουλευτικῶς νά ἀποφεύγωνται. Ἐάν δέ κάποιοι Ἀδελφοί ἔχουν ἤδη γίνει ἀποδέκτες τοιούτων ἰατρικῶν σκευασμάτων ἤ ἐξ ἀνθρωπίνης ἀδυναμίας ἤ ὀλιγωρίας μελλοντικῶς θά λάβουν αὐτά αὐτοβούλως ἤ λόγῳ ἀσκηθείσης ἀμέσου ἤ ἐμμέσου πιέσεως, ἡ Ἐκκλησία ὡς φιλόστοργος Μητέρα καί εἰς θεραπείαν καί διόρθωσιν τῶν τέκνων Αὐτῆς ἀποβλέπουσα, κατά τάς κανονικάς διατάξεις τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου θά κανονίζη κατ’ οἰκονομίαν τούς μετανοοῦντας καί προσερχομένους εὐπειθῶς εἰς τό Ἱερόν Μυστήριον τῆς Θείας Ἐξομολογήσεως.
Πλέον δέ τούτου ἡ Ἱερά Σύνοδος μέ τήν αὐχμηράν φωνήν ἑνός αἰωνοβίου Ἀρχιεπισκόπου συνιστᾶ καθηκόντως ἀφ’ ἑνός εἰς τούς ἐπιστήμονας ἐρευνητάς, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται διά τήν ὑγείαν τοῦ ἀνθρώπου, τῆς θείας καί τελείας αὐτῆς δημιουργίας, νά μήν παραβλέπουν τάς ἐντολάς τοῦ Δημιουργοῦ τοῦ Σύμπαντος κόσμου, Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἡ πηγή τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως, ἀλλά νά σέβωνται τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ, ἰδίως αὐτήν ἡ ὁποία ἀφορᾶ τόν σεβασμόν πρός τήν ζωήν τοῦ ἀνθρώπου, καθόσον ἡ τοιαύτη παράβασις θά ἔχῃ συνεπείας σοβαράς ὄχι μόνον εἰς τούς ἰδίους τούς ἐρευνητάς ἐπιστήμονας, ἀλλά εἰς ὅλους τούς ἀνθρώπους ὡς ἀποδέκτας τῶν ἔργων τῆς παραβάσεως τῆς θεϊκῆς ἐντολῆς. Ἀφ’ ἑτέρου δέ πατρικῶς συνιστᾶ εἰς τούς πολιτικούς Κυβερνῆτας τῶν λαῶν καί ἰδιαιτέρως τούς Κυβερνῆτας τῆς φιλτάτης ἡμῶν πατρίδος, τῆς ὀρθοδόξου Ἑλλάδος, νά τιμοῦν τόν λαόν τόν ὁποῖον κυβερνοῦν καί νά μήν ἐπιβάλλουν μέτρα καί ἀπαγορεύσεις αἱ ὁποῖαι προκαλοῦν κρίσιν συνειδήσεως εἰς τούς πολίτας, οἱ ὁποῖοι εἶναι πρῶτον καί διηνεκῶς πολίται τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί ὀφείλουν νά τηροῦν τούς νόμους καί τάς ἐντολάς τοῦ οὐρανίου Κυβερνήτου τοῦ σύμπαντος κόσμου καί δεύτερον εἶναι πολίται τῆς κοσμικῆς Πολιτείας, τῆς ὁποίας κατ’ ἀρχήν θέλουν νά τηροῦν τούς νόμους, οἱ ὁποῖοι βεβαίως δέν ἀντιτίθενται είς τούς αἰωνίους νόμους καί τάς ἀπαραβάτους ἀξίας, ὅπως εἶναι ὁ σεβασμός πρός τήν ἀνθρωπίνην ζωήν, ἡ ὁποία εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, εἴτε εἶναι κυοφορούμενον ἔμβρυον εἴτε εἶναι γεγηρακώς καί ἀσύμφορος διά τήν οἰκονομίαν τῆς Πολιτείας ἀπερχόμενος τῆς παρούσης ζωῆς ἄνθρωπος.
Διά τοῦτο ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀκολουθοῦσα καί διδάσκουσα τάς άρχάς καί τάς ἀξίας τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας καί ἰδιαιτέρως τοῦ σεβασμοῦ τῆς ἐλευθερίας τῆς βουλήσεως τοῦ ἀνθρώπου, μέ ὑπέρτερον ἀξίωμα τόν εὐαγγελικόν λόγον «εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν...» (Ματθ. ιστ΄ 24), θεωρεῖ τήν ἐπιβαλλομένην ὑποχρεωτικότητα ἐπί τῶν ἰατρικῶν σκευασμάτων, ἐπιεικῶς ὡς ἀπαράδεκτον καί ἐπικίνδυνον διά μίαν εὐνομουμένην δημοκρατικήν Πολιτείαν, ἡ ὁποία πρέπει νά ἐργάζεται διά τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν πολιτῶν, κατά τρόπον γενικῶς ἀποδεκτόν. Εἶναι δεῖγμα ὑποβαθμίσεως καί προσβολῆς τοῦ ἀνθρωπίνου πολιτισμοῦ ἡ ἐξαναγκαστική ἤ δελεαστική ἐπιβολή ἰατρικῆς πράξεως, χωρίς προηγουμένην ἐλευθέραν καί ἀβίαστον συγκατάθεσιν τοῦ ἀνθρώπου. Ἀντιθέτως εἶναι χρέος καί εὐθύνη τῆς ἑκάστοτε Διοικήσεως τῆς Πολιτείας νά ἐξεύρη καί νά χρησιμοποιῆ τρόπους διά τήν προστασίαν τῆς δημοσίας ὑγείας, οἱ ὁποῖοι δέν θά ἐπιβάλλονται πιεστικῶς, οὔτε θά δημιουργοῦν κρίσιν συνειδήσεως εἰς τούς πολίτας, οὔτε βεβαίως διχασμόν καί μεριστικόν διαχωρισμόν τῶν πολιτῶν. Ἡ προστασία τῆς ὑγείας εἶναι συνταγματικόν δικαίωμα τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν (ἄρθρον 5, παρ. 5 τοῦ Ἑλληνικοῦ Συντάγματος), ἀλλά χωρίς νά προσβάλλεται τό δικαίωμα τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἰσονομίας, οὔτε καί οἱ ἀρχές τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης.
Ἀγαπητοί Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ πνευματικά,
Διερχόμεθα μίαν μεγάλην καί πολύπλευρον δοκιμασίαν, μέ πολλάς θλίψεις καί στερήσεις. Ὅμως ὡς ἀληθεῖς καί συνεπεῖς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, Ἀγαπητοί Ἀδελφοί, μή λυπεῖσθε, οὔτε νά ἀποκάμετε ἐκ τῆς τοιαύτης δοκιμασίας. Νά εἶσθε βέβαιοι ὅτι ἔχομε Φιλάνθρωπον καί Πολυεύσπλαγχνον Θεόν καί Πατέρα, ὁ ὁποῖος βλέπει τόν ἀγῶνα καί τήν ἀγωνίαν τῶν τέκνων Του καί ἀκούει μετά προσοχῆς καί πατρικῆς εὐαισθησίας τάς δεήσεις καί παρακλήσεις τῶν πιστῶν ἀνθρώπων. Διά τοῦτο εἰς αὐτήν τήν δοκιμασίαν ἄς καταφεύγωμεν μέ πίστιν καί ἐπιμονήν εἰς τήν βοήθειαν καί προστασίαν τοῦ Φιλανθρώπου Θεοῦ ἡμῶν. Καί τότε ὄχι μόνον ἐλπίδα καί δύναμιν θά λάβωμεν, ἀλλά καί τήν χάριν τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπό τίς θλίψεις τῆς προσκαίρου αὐτῆς δοκιμασίας θά δοκιμάσωμεν καί πνευματικά θά ἀπολαύσωμεν. Διότι, κατά τόν μέγαν Ἀπόστολον Παῦλον «καυχώμεθα ἐν ταῖς θλίψεσι, εἰδότες ὅτι ἡ θλίψις ὑπομονήν κατεργάζεται, ἡ δέ ὑπομονή δοκιμήν, ἡ δέ δοκιμή ἐλπίδα, ἡ δέ ἐλπίς οὐ καταισχύνει, ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν διά Πνεύματος Ἁγίου τοῦ δοθέντος ἡμῖν» (Ρωμ. Ε΄ 3-5). Ἐξ ἄλλου, ὅπως παρατηροῦμεν, οἱ Διοικοῦντες κατά πρῶτον λόγον στεροῦν ἀπό τούς μή συμμορφουμένους μέ τάς ἐντολάς των, τάς διασκεδάσεις καί τά θεάματα. Αὐτά ὅμως δέν εἶναι δι’ ἡμᾶς τούς χριστιανούς. Εἶναι εὐκαιρία λοιπόν μέ τήν ἐντολήν τῶν κοσμικῶν κυβερνητῶν, νά τηρήσωμεν ἀρτιώτερον τόν νόμον τοῦ Θεοῦ.
Προσέτι δέ προτρέπομεν πάντας τούς εὐσεβεῖς Ἀδελφούς καί τέκνα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας νά ἐντείνουν τάς κατ’ ἰδίαν δεήσεις καί τάς ἱκετευτικάς παρακλήσεις πρός τόν Φιλάνθρωπον Θεόν ἡμῶν ἵνα διά τῶν πρεσβειῶν τῆς Ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας καί πάντων τῶν Ἁγίων ἀπαλλάξη πάντας ἡμᾶς ἐκ τῆς ἀπειλῆς τῆς λοιμικῆς ἀσθενείας καί τῶν θλίψεων ἐκ τῆς διπλῆς αὐτῆς δοκιμασίας, ἀφ’ ἑτέρου δέ έντελλόμεθα τούς τιμιωτάτους ἐφημερίους καί ἱεροψάλτας τῶν κατά τόπους Ἐνοριῶν, νά ψάλλουν ἅπαξ τῆς ἑβδομάδος εἰς κατάλληλον εὐκαιρίαν τόν Κανόνα εἰς τήν Ἁγίαν Τριάδα «εἰς ἀπειλήν λοιμικῆς ἀσθενείας» ἐκ τοῦ Μεγάλου Εὐχολογίου. Ἡμεῖς δέ ὡς Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἀκολουθοῦντες τό παράδειγμα τοῦ Ἀρχιποίμενος Κυρίου καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἑνός μέν καθ’ ἑκάστην ἀτομικῶς καί κατ’ ἰδίαν ἀναπέμπομεν ἐκτενεῖς δεήσεις ὑπέρ ἐνισχύσεως καί προστασίας πάντων τῶν ἀδελφῶν καί πνευματικῶν τέκνων τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ ἀγρύπνως καί ἐξεταστικῶς θά παρακολουθοῦμεν μετά προσοχῆς καί διακρίσεως τάς νεωτέρας ἐξελίξεις ἐπί τοῦ θέματος τῆς διπλῆς αὐτῆς δοκιμασίας καί θά ἐνημερώνωμεν καταλλήλως τά μέλη καί πνευματικά τέκνα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας.
Μετά πολλῆς πατρικῆς ἀγάπης καί ποιμαντικῆς μερίμνης, εὐχόμεθα καί προσευχόμεθα διαπύρως ὑπέρ πάντων ὑμῶν, ὅπως Κύριος ὁ Θεός καί Πατήρ πάντων ἡμῶν δώη πᾶσιν ὑμῖν σοφίαν καί δύναμιν διά τήν ἀντιμετώπισιν κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ τῆς παρούσης διπλῆς θλιβερᾶς δοκιμασίας.
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
Ὁ Πρόεδρος
†Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν ΠΑΧΩΜΙΟΣ
Τά Μέλη
†Ὁ Μεσογαίας Λαυρεωτικῆς καί Ἀχαρνῶν ΚΗΡΥΚΟΣ
†Ὁ Πατρῶν ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ
†Ὁ Ἄργους ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ
Ὁ Γραμματεύς τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
†Ἀρχιμανδρίτης Ἀντώνιος Γκιόκας.
