ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2016

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΣΕΒ/ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ, ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΧΑΡΝΩΝ κ. ΚΗΡΥΚΟΥ,

ΤΟΠΟΤΗΡΗΤΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 

ΚΑΙ ΑΤΤΙΚΟΒΟΙΩΤΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ 

ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΝΗΣΙΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ

ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

 

 

«Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός.
Ἀκολουθήσωμεν λοιπόν, ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ».

  Αὐτό, ἀγαπητοί ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίω πνευματικά, εἶναι ἕν οὐράνιον κάλεσμα, τό ὁποῖον δέν ἀκούεται μόνον μετά τήν ἐν Βηθελεέμ γέννησιν τοῦ Θεανθρώπου, ἀλλά πολύ πρίν τήν γέννησίν Του. Αἰῶνας πρίν ὁ προφητικός λόγος προετοιμάζει τόν κόσμον, νά ἀναζητήσουν τήν μικράν καί ἄσημον πόλιν τῆς Βηθλεέμ, διότι αὐτή θά ἐγένετο ἡ Βασιλίδα τῶν Πόλεων. Νά ἴδουν, τόν τόπον, ὅπου θά φιλοξενηθῆ ὁ οὐράνιος ἐπισκέπτης. Νά ἀκούσουν τό «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῶ καί ἐπί γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία», καί ὡς οἱ ποιμένες τό οὐράνιον μήνυμα, «ὅτι ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ». Νά ἀκολουθήσουν, ὡς οἱ Μάγοι τῆς Ἀνατολῆς, τόν δρόμον «ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ». Νά συναντήσουν τόν οὐράνιον ἐπισκέπτην ἐκεῖ ὅπου «ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ’ ὕψους ὁ Σωτήρ ἡμῶν». Νά ἐννοήσουν τόν προφητικόν λόγον: «Καί σύ Βηθλεέμ, γῆ Ἰούδα, οὐδαμῶς ἐλαχίστη κληθήση ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα, ἐκ σοῦ γάρ ἐξελεύσεται ἡγούμενος, ὅστις ποιμανεῖ τόν λαόν μου τόν Ἰσραήλ».

   Ἡ Βηθλεέμ δι’ ἡμᾶς τούς χριστιανούς εἶναι ὁ τόπος ὁ ἅγιος, ὅπου ἐκπληροῦνται οἱ λόγοι τῶν Προφητῶν περί τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ὅμως καί ἡ συμβολική παρουσία τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ἐν χρόνω ἀποκεκαλυμμένης Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία εἶναι τό Σῶμά Του, εἶναι ἡ νέα Κιβωτός τῆς Χάριτος. Εἰς τήν Βηθλεέμ «ὅτε ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου»,  ἤτοι «Αὐγούστου μοναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς», συνετελέσθη τό παναθρώπινον ἱστορικόν γεγονός τῆς γεννήσεως τοῦ Θεανθρώπου. Εἰς τήν αἰωνίαν ὅμως Βηθλεέμ τήν Ἐκκλησίαν, καί διά τῆς Ἐκκλησίας ΑΕΙ (πάντοτε) γεννᾶται εἰς τάς ψυχάς ἐκείνων οἱ ὁποῖοι τόν ἀποδέχονται ὡς Σωτῆρα καί Λυτρωτήν.

   Ὁ Χριστός «χθές καί σήμερον ὁ αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας», διά τοῦτο καί μέ τήν σημερινήν ἑορτήν τῶν Χριστουγέννων, ἑορτάζομεν τήν συνεχή λυτρωτικήν παρουσίαν τοῦ Χριστοῦ. Διά τοῦτο καί κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον «Μητρόπολις τῶν ἐορτῶν» ὀνομάζεται. Κέντρον αὐτῆς τῆς λυτρωτικῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ θεία Λειτουργία. Εἰς τήν θείαν Λειτουργίαν παρακολουθῶμεν βῆμα πρός βῆμα τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ εἰς τόν κόσμο. Τήν Γέννησιν εἰς τήν Βηθλεέμ, τό Κήρυγμα, τά Πάθη, τόν Γολγοθᾶ, τόν Σταυρό, τήν Ἀνάστασι, καί τέλος τήν Ἀνάληψιν. Ὅλα αὐτά τά βιώνουμε ὡς ἕν διαρκές παρόν. Εἰς τόν ἐκκλησιαστικόν λειτουργικόν χρόνον δέν ὑπάρχει παρελθόν, παρόν καί μέλλον, ἀλλά βίωσις τοῦ αἰωνίου, ἤτοι «τά πάντα καί ἐν πᾶσι Χριστός».

   Ἡ Ἁγία Πρόθεσις, μέσα εἰς τό Ἅγιον Βῆμα, συμβολίζει τήν Βηθλεέμ καί τό σπήλαιον, ὅπου ἐγεννήθη ὁ Χριστός. Δι’ αὐτό μέσα εἰς τήν Ἁγίαν Πρόθεσιν, τοποθετῆται πάντοτε ἡ Εἰκών τῆς Γεννήσεως. Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Θεσσαλονίκης γράφει, ὅτι ὅπως ἡ Βηθλεέμ εἶναι «ἐγγύς τῶν Ἰεροσολύμων καί τοῦ τάφου τοῦ Κυρίου», ἔτσι καί ἡ Ἁγία Πρόθεσις εἶναι πλησίον τοῦ ἁγίου Θυσιαστηρίου. Καί κάτι ἄλλο. Ἡ Ἁγία Πρόθεσις πού συμβολίζει τό Σπήλαιον τῆς Γεννήσεως εὑρίσκεται εἰς μίαν γωνίαν τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, ὄχι εἰς τό Κέντρον, καί αὐτό συμβολίζει «τήν πτωχείαν τῆς πρώτης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ καί τό πενιχρόν τοῦ χωρίου καί τό ἀφανές τοῦ σπηλαίου». Πλούσιος ὤν ἐν ἐλέει, «ἐπτώχευσε δι’ ἡμᾶς ἵνα ἡμᾶς πλουτήση». 

   Ἡ Βηθλεέμ ὑπῆρξεν ὁ τόπος ὅπου «ὁ Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί». Διά τοῦτο ἡ λειτουρική φανέρωσις τοῦ Χριστοῦ ἀρχίζει στήν ἁγία Πρόθεσι. Τό πρῶτο Τροπάριο πού λέγει ὁ ἱερεύς ὅταν ἀνοίγει τήν ἁγίαν Πρόθεσιν, ἀναφέρεται εἰς τήν γέννησιν τοῦ Χριστοῦ. «Ἑτοιμάζου Βηθλεέμ ἤνοικται πᾶσιν ἠ Ἐδέμ» Καί τό δεύτερον, ἀναφέρεται εἰς τήν Σταύρωσιν: «Ἐξηγόρασας ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ Νόμου, τῶ Σταυρῶ προσηλωθείς καί τῆ λόγχη κεντηθείς». Τοῦτο σημαίνει ὅτι ὁ Χριστός ἐγεννήθη, ἵνα σταυρωθῆ διά νά σώση τόν ἄνθρωπο.

   Ὅταν εἰς τήν Βηθλεέμ ἐγεννήθη ὁ Χριστός, Ἄγγελος Κυρίου ἐπεσκέφθη τούς ποιμένας, διότι εἶχον ψυχήν καθαρήν, ἐπειδή ζοῦσαν μέσα εἰς τήν ἡσυχία. Τούς ἀνήγγειλε τήν χαρμόσυνη εἴδησι ὅτι ἐγεννήθη ὁ Χριστός, καί σύν τῶ ἀγγέλλῳ ἐφάνη «πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τόν Θεόν καί λεγόντων, δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῶ καί ἐπί γῆς εἰρήνη». Καί στήν Πρόθεσι, ὅπου ἱερουργεῖται τό μυστήριο τῆς σαρκώσεως, Ἄγγελοι φανερώνονται εἰς τούς λειτουργούς πού εἶναι καθαροί στήν ψυχή: «Διηγήσατο τις τῶν Πατέρων, ὅτι τις τῶν γερόντων καθαρός καί ἅγιος ὤν, ἐν τῶ ποιεῖν τήν προσκομιδήν, Ἀγγέλους ἔβλεπε ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ καί ἐξ’ εὐωνύμων ἱσταμένους».

   Ἡ θεία Λειτουργία, ἡ ὁποία ἀρχίζει μέ τήν Πρόθεση τῶν Τιμίων Δώρων, σύμβολο τῆς Βηθλεέμ, εἶναι τό μυστήριο τῆς συνεχοῦς καί ἀδιακόπου παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στήν γῆ. Ἑπομένως εἶναι ἡ φανέρωσις τῆς βασιλείας τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.  Ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ ἴδια ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. «Τί ἐστίν ἡ Βασιλεία;» ἐρωτᾶ ὁ Χριστός μέ τό πάγχρυσον στόμα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Καί ἀπαντᾶ ὁ Χριστός: «Ἡ παρουσία ἡ ἐμή». Ἡ Βηθλεέμ, λοιπόν, εἶναι ὁ τόπος τῆς ἐν χρόνῳ παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, καί συμβολίζει τήν αἰωνίαν Ἐκκλησία Του, τό Θεανθρώπινον Σῶμά Του.

   «Χριστός γεννᾶται», λοιπόν, ὀρθόδοξοι χριστιανοί. Ἀς χαρῶμεν διότι «νῦν καί ἀεί» καί τότε καί πάντοτε, ὁ Χριστός γεννᾶται, καί ζητεῖ νά εὕρη τόπον, νά εὕρη «καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην» νά γεννηθῆ, καί νά κατοικήση ἐν αὐτῆ. Πρίν νά γεννηθῆ ὁ Χριστός ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀπεῖχε ἀπό τόν ἄνθρωπο, ὅσο ἀπέχει ὁ οὐρανός ἀπό τήν γῆ. Ὅταν ὅμως ἐπεδήμησε (ἦλθε πρός ἡμᾶς καί ἐκαταδέχθη τήν ἕνωσί Του μαζί μας, τότε προσήγγισε σέ μᾶς ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τότε ἤνοιξεν ἡ θύρα τῆς Βασιλείας καί μέ τήν θεία Λειτουργία διαβαίνουμε τήν θύρα τῆς Βασιλείας καί προγευώμαστε τά ἀγαθά Της.

   Μέσα στήν θεία Λειτουργία, ζῶντες ὡς ἀληθινά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, βιώνουμε ὅλα τά ἀγαθά, πού ἡτοίμασεν ὁ Θεός εἰς ἡμᾶς διά τῆς Ἐναθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου. Καί τά ἀπολαμβάνουμε ὅταν βιωματικά συμμετέχωμεν εἰς τά τελούμενα. Οἱ Μάγοι προσέφερον τά Δῶρα χρυσόν καί λίβανον καί σμύρνα. Οἱ οὐρανοί τόν ἀστέρα. Ἡ γῆ τό Σπήλαιον. Ἡμεῖς τί θά προσφέρωμεν.

   Ὁ λειτουργός ἱερεύς ἤ Ἀρχιερεύς, πρίν ξεκινήση τήν θεία Λειτουργία, πρίν μεταβῆ εἰς τήν Προσκομιδήν, (ἡ ὁποία ἐπαναλαμβάνομεν εἶναι τό σύμβολον τῆς Βηθλεέμ), νίπτει τάς χεῖράς του καί λέγει: «Νίψομαι ἐν ἀθώοις τάς χεῖράς μου καί κυκλώσω τό θυσιαστήριόν σου». Κάτι παρόμοιο κάμνει καί ὁ πιστός πού εἰσέρχεται στήν Ἐκκλησία. Κάμνει πνευματικήν προετοιμασίαν. Προετοιμάζη τόν ἑαυτόν του μέ ἀγῶνα καθάρσεως τῆς ψυχῆς. Διά τό πόσο μεγάλη σημασία ἔχει αὐτή ἡ προετοιμασία, μᾶς λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Τά μέν χέρια τά νίπτουμε, ὅταν εἰσερχώμαστε στήν Ἐκκλησία καί τήν καρδιά ὄχι; Μήπως δηλαδή ὁμιλοῦν τά χέρια; Ἡ ψυχή προφέρει τά λόγια τῆς προσευχῆς, σ’ αὐτήν ὁ Θεός ἔχει στραμμένο τό βλέμμα Του. Καθόλου δέν ὠφελεῖ ἡ καθαρότητα τοῦ σώματος, ὅταν ἡ ψυχή εἶναι μολυσμένη...».

   Καί ποιά εἶναι τά ἀγαθά πού ἀπολαμβάνουμε; Ποιόν εἶναι τό μεγαλύτερον δῶρον τῆς βιώσεως τῶν λυτρωτικῶν μηνυμάτων τῶν Χριστουγέννων; Μᾶς τό διαλαλεῖ ὁ Ἄγγελος πού ἐμήνυσε τό χαροποιόν ἄγγελμα εἰς τούς ποιμένας τῆς Βηθλεέμ τήν νύκτα τῆς Γεννήσεως;. «Ἱδού εὐαγγελίζομαι χαράν μεγάλην». Τό πρῶτον δῶρον εἶναι ἡ χαρά τῆς λυτρώσεως, ἡ χαρά ὅτι «ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ». Καί τό δεύτερον, τό ὁποῖον εἶναι τό πλήρωμα ὅλων τῶν ἀγαθῶν, εἶναι «τό δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῶ καί ἐπί γῆς εἰρήνη». Εἶναι ἡ εἰρήνη τῆς καρδιᾶς.

   Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ὁμιλῶν περί εἰρήνης λέγει, ὅτι «Ἀνήκουν στόν Θεό καί βρίσκονται κοντά στά θεῖα, ὅσοι ἀποδέχονται καί ἐκτιμοῦν τό λαμπρό ἀγαθό τῆς εἰρήνης καί ἀπεχθάνονται καί στενοχωροῦνται γιά τό ἀντίθετο, δηλαδή τήν διχόνοια. Στήν ἀντίθετη ὅμως παράταξι (τοῦ πονηροῦ) ἀνήκουν ὅσοι εἶναι ἐπιθετικοί στούς τρόπους καί προσπαθοῦν νά κατακτήσουν τήν ἐπιτυχία μέ παραδοξότητες καί καμαρώνουν γιά τήν καταισχύνη τους»

   Ὁ ἴδιος Ἅγιος θέλοντας νά μᾶς εἰσαγάγη στό τί εἶναι καί πῶς ἀποκτᾶται ἡ ἀληθινή εἰρήνη, λέγει: «Κρείσσων ἐπαινετός πόλεμος εἰρήνης χωριζούσης Θεοῦ» (Γρηγόριος ὁ Θεολόγος). Δηλαδή πραγματική εἰρήνη εἶναι αὐτή πού ἑνώνει μέ τόν Θεό, εἶναι ἡ ΣΥΝΦΩΝΙΑ εἰς τό ΚΑΛΟ, διότι ἡ συμφωνία εἰς τό ΚΑΚΟ εἶναι διχοστασία.

   Τό ἴδιο τοινίζει ὁ ἅγιος  Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, λέγων: «Τῆς ἐκκλησιαστικῆς εἰρήνης οὐδέν ὑψηλότερον»! Καί συνεχίζει:  «Γι’ αὐτήν ὁ νόμος καί οἱ προφῆτες, γι’ αὐτήν ὁ Θεός ἄνθρωπος ἔγινε, αὐτό λοιπόν τό μέγα καί ἀνεξιχνίαστο πράγματι μυστήριο.  Αὐτήν ἦλθε ὁ Χριστός νά εὐαγγελισθῆ.  Αὐτήν ὁ Χριστός στούς μαθητές του πρό τοῦ πάθους Του καί μετά τήν Ἀνάστασή Του ἐδώρησε.  Αὐτήν καί ὅταν ἀνέβηκε στούς οὐρανούς μέ τή σάρκα του, ἀπ’ ὅπου κατέβει ἄσαρκος, κληρονομιά στούς ἀποστόλους καί δι’ αὐτῶν στήν Ἐκκλησία του κατέλιπε. Εἰρήνη δέ εἶναι ἡ συμφωνία στό ἀγαθό. Γιατί τό νά συμφωνεῖ κανείς στό κακό, μᾶλλον διχοστασία παρά εἰρήνη θά ὀνομασθῆ».

   Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίω πνευματικά. Αὐτήν τήν χαράν, τήν πνευματικήν χαράν καί αὐτήν τήν εἰρήνην, τήν ὁποίαν εὐγγελίσθησαν οἱ Ἄγγελοι τήν νύκτα τῆς Γεννήσεως, τήν εἰρήνην δηλαδή πού ἑνώνει μέ τόν Ἐνανθρωπήσαντα Θεόν Λόγον καί λυτρώνει τόν ἄνθρωπον, αὐτήν τήν εἰρήνην εὔχομαι πᾶσι τοῖς ἁπανταχοῦ γνησίοις Ὀρθοδόξοις Χριστιανοῖς. Καί αὐτή ἡ εἰρήνη εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός: «Ἡ ὄντως εἰρήνη σύ Χριστέ» λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Καί ἄν γεννηθῆ μέσα μας ὁ Χριστός, τότε τό «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῶ καί ἐπί γῆς εἰρήνη» θά γίνη καί δική μας ὑπόθεσις.

   Τέκνα ἐν Κυρίω ἀγαπητά. «Χριστός γεννᾶται. Ἀληθῶς γεννᾶται». Εὔχομαι εἰς ὅλους τούς ἐγγύς καί τούς μακράν, καλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα. Ὁ ἐν τῶ σπηλαίῳ γεννηθείς καί ἐν φάτνη ἀνακλιθείς Χριστός ὁ άληθινός Θεός ἡμῶν, εἴη μετά πάντων ἡμῶν. ΑΜΗΝ.