ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Ο Άγιος Κάλλιστος
Πατριάρχης ΚΠόλεως (+1364)
Επιμελείται: η δ. ΑΝΝΑ ΜΑΡΚΟΥ
Ο πασίγνωστος για την ευρυμάθειά του αγ. Κάλλιστος, γεννήθηκε στα τέλλη του 13ου αι. και προγυμνάσθηκε στον μοναχικό βίο και την ησυχαστική θεωρία στην Αγιορειτική Σκήτη Του Μαγουλά. Θιασώτης της διδασκαλίας του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, υπέγραψε τον Αγιορειτικό Τόμο: <<Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων>>. Υπήρξε μαθητής του αγ. Γρηγορίου του Σιναΐτη (του οποίου συνέγραψε τον Βίο) και συνασκητής του αγ. Αθανασίου του Μετεωρίτη (τον οποίο βοήθησε να ιδρύσει την Μονή του Μεγάλου Μετεώρου, κατά την δεύτερη πατριαρχεία του).
Το 1342 η Ιερά Κοινότητα Μετεώρου, σε μία προσπάθεια συνδιαλλαγής των αντιμαχομένων Αυτοκρατόρων Ιωάννη Καντακουζηνού (1347-1354) και Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου (1341-1391), συγκρότησε μία επιτροπή ειρηνεύσεως. Εκεί διακρίθηκε <<επ' αρετή και παιδεία>> ήδη Ιερομόναχος ο Κάλλιστος, ο οποίος εντυπωσίασε, παρά την αποτυχία της αποστολής, τους αντιμαχομένους Βασιλείς, σε σημείο ώστε το 1350, μετά την παραίτηση του Πατριάρχη Ισιδώρου (17.5.1347-2.12.1349), να εκλεγεί Πατριάρχης, μετά από τον Καντακουζηνό.
Ο Άγιος ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητος στο θέμα της γνησιότητας της Πίστεως. Για τούτο πρίν ακόμη την εκλογή του, του είχε ανατεθεί από την Κοινότητα του Άθωνα ο αντιαιρετικός αγώνας κατά των Βογομίλων. Το 1350 με Σιγίλλιό του στράφηκε κατά των προστρεχόντων στους μάγους, τον δε Δεκέμβριο του 1351 συγκάλεσε Σύνοδο με την οποία καταδικάστηκαν οι αντιησυχαστές Βαρλαάμ και Ακίνδυνος και διακηρύχθηκε η Ορθοδοξία του αγ. Γρηγορίου του Παλαμά. Ευαίσθητος ακόμη σε θέματα κανονικής τάξεως, αναγκάσθηκε να αφορίσει το 1352 τον Σέρβο Ηγεμόνα Στέφανο Δουσάν και τον Αρχιεπίσκοπο Σερβίας Ιωαννίκιο, για την αντικανονική ανύψωση της Σερβικής Εκκλησίας σε Πατριαρχείο.
Ο αγ. Κάλλιστος παραιτήθηκε το 1353, αρνούμενος να συνεινέσει στον παραγκωνισμό του Ιωάννη Παλαιολόγου, επανήλθε δε το 1355, μετά την επικράτηση του τελευταίου. Μεταξύ των αξιολόγων γεγονότων της β' πατριατρχείας του είναι η έκδοση Συνοδικής απαγορεύσεως των συνοικεσίων μεταξύ παιδιών, η καταδίκη της πρακτικής των Βουλγάρων να βαπτίζουν με μία κατάδυση και να χρίουν αντί με Άγιο Μύρο, με μύρο των Λειψάνων των αγίων Δημητρίου και Βαρβάρου, καθώς και η ίδρυση των Μονών Παντοκράτορος και Σίμωνος Πέτρας στο Άγιο Όρος και Μεταμορφώσεως Σωτήρος στα Μετέωρα.
Το 1364, σε μία προσπάθεια αντιμετωπίσεως της διεισδύσεως των Τούρκων (οι οποίοι είχαν έρθει στην Βαλκανική σαν σύμμαχοι του Καντακουζηνού), επισκέφθηκε στις Σέρρες την Ηγεμονίδα των Σέρβων Ελισάβετ, με σκοπό την σύναψη Ελληνο-Σερβικής συμμαχίας, εκεί όμως κοιμήθηκε απρόοπτα από λοιμική νόσο. Οι Σέρβοι τον κήδευσαν με μεγάλες τιμές στη Μητρόπολη των Σερρών (το Παρεκλήσιο αριστερά της εισόδου στεγάζει τον τάφο του), παρά τις απαιτήσεις Αγιορειτικών Μονών(και ιδιαιτέρως της Λαύρας), να κηδευθεί το σκήνωμά του στην Μητρόπολη του Ορθοδόξου Μοναχισμού.
Για την αγιότητα του βίου του και το σύνολο της διδασκαλίας και των αγώνων του για την προάσπιση της ενότητας της Εκκλησίας (Σερβικό Σχίσμα), την αντιμετώπιση των Λατινικών κακοδοξιών (Βαρλαάμ-Ακινδύνου) και την διακήρυξη της Ορθοδόξου Πίστεως στο θέμα του Ησυχασμού, η Εκκλησία τον περιέλαβε στο Αγιολόγιό Της και τιμά την μνήμη του την 20η Ιουνίου.
Το 1342 η Ιερά Κοινότητα Μετεώρου, σε μία προσπάθεια συνδιαλλαγής των αντιμαχομένων Αυτοκρατόρων Ιωάννη Καντακουζηνού (1347-1354) και Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου (1341-1391), συγκρότησε μία επιτροπή ειρηνεύσεως. Εκεί διακρίθηκε <<επ' αρετή και παιδεία>> ήδη Ιερομόναχος ο Κάλλιστος, ο οποίος εντυπωσίασε, παρά την αποτυχία της αποστολής, τους αντιμαχομένους Βασιλείς, σε σημείο ώστε το 1350, μετά την παραίτηση του Πατριάρχη Ισιδώρου (17.5.1347-2.12.1349), να εκλεγεί Πατριάρχης, μετά από τον Καντακουζηνό.
Ο Άγιος ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητος στο θέμα της γνησιότητας της Πίστεως. Για τούτο πρίν ακόμη την εκλογή του, του είχε ανατεθεί από την Κοινότητα του Άθωνα ο αντιαιρετικός αγώνας κατά των Βογομίλων. Το 1350 με Σιγίλλιό του στράφηκε κατά των προστρεχόντων στους μάγους, τον δε Δεκέμβριο του 1351 συγκάλεσε Σύνοδο με την οποία καταδικάστηκαν οι αντιησυχαστές Βαρλαάμ και Ακίνδυνος και διακηρύχθηκε η Ορθοδοξία του αγ. Γρηγορίου του Παλαμά. Ευαίσθητος ακόμη σε θέματα κανονικής τάξεως, αναγκάσθηκε να αφορίσει το 1352 τον Σέρβο Ηγεμόνα Στέφανο Δουσάν και τον Αρχιεπίσκοπο Σερβίας Ιωαννίκιο, για την αντικανονική ανύψωση της Σερβικής Εκκλησίας σε Πατριαρχείο.
Ο αγ. Κάλλιστος παραιτήθηκε το 1353, αρνούμενος να συνεινέσει στον παραγκωνισμό του Ιωάννη Παλαιολόγου, επανήλθε δε το 1355, μετά την επικράτηση του τελευταίου. Μεταξύ των αξιολόγων γεγονότων της β' πατριατρχείας του είναι η έκδοση Συνοδικής απαγορεύσεως των συνοικεσίων μεταξύ παιδιών, η καταδίκη της πρακτικής των Βουλγάρων να βαπτίζουν με μία κατάδυση και να χρίουν αντί με Άγιο Μύρο, με μύρο των Λειψάνων των αγίων Δημητρίου και Βαρβάρου, καθώς και η ίδρυση των Μονών Παντοκράτορος και Σίμωνος Πέτρας στο Άγιο Όρος και Μεταμορφώσεως Σωτήρος στα Μετέωρα.
Το 1364, σε μία προσπάθεια αντιμετωπίσεως της διεισδύσεως των Τούρκων (οι οποίοι είχαν έρθει στην Βαλκανική σαν σύμμαχοι του Καντακουζηνού), επισκέφθηκε στις Σέρρες την Ηγεμονίδα των Σέρβων Ελισάβετ, με σκοπό την σύναψη Ελληνο-Σερβικής συμμαχίας, εκεί όμως κοιμήθηκε απρόοπτα από λοιμική νόσο. Οι Σέρβοι τον κήδευσαν με μεγάλες τιμές στη Μητρόπολη των Σερρών (το Παρεκλήσιο αριστερά της εισόδου στεγάζει τον τάφο του), παρά τις απαιτήσεις Αγιορειτικών Μονών(και ιδιαιτέρως της Λαύρας), να κηδευθεί το σκήνωμά του στην Μητρόπολη του Ορθοδόξου Μοναχισμού.
Για την αγιότητα του βίου του και το σύνολο της διδασκαλίας και των αγώνων του για την προάσπιση της ενότητας της Εκκλησίας (Σερβικό Σχίσμα), την αντιμετώπιση των Λατινικών κακοδοξιών (Βαρλαάμ-Ακινδύνου) και την διακήρυξη της Ορθοδόξου Πίστεως στο θέμα του Ησυχασμού, η Εκκλησία τον περιέλαβε στο Αγιολόγιό Της και τιμά την μνήμη του την 20η Ιουνίου.
https://stavropigiaki.blogspot.com/2019/06/2007.html
ΑπάντησηΔιαγραφή