ΜΙΣΗΣΩΜΕΝ ΤΗΝ ΦΙΛΟΔΟΞΙΑΝ

 

 Διατί, Χριστιανέ, θηρεύεις μετά σπουδής δόξαν πρόσκαιρον και μηδαμινήν, η οποία θα προεξηνήση την απώλειαν της ψυχής σου; Θέλεις δόξαν; Ζήτησον την μόνην αληθινήν και βεβαίαν δόξαν, την δόξαν του Θεού. Η δόξα των ανθρώπων τίποτε δεν σε ωφελεί, αλλά μάλλον σε βλάπτει. Η δόξα των ανθρώπων είναι ψευδής και ματαία, εν ω η δόξα του Θεού είναι η μόνη αληθής, η μόνη αναφαίρετος, η μόνη αιώνιος. <<Δόξης αεί φρόντιζε της αιωνίου, η γαρ παρούσα ψεύδεται καθ' ημέραν>>, κηρύττει ο Θεολόγος Γρηγόριος.
 Αποκτάς δε την τοιαύτην δόξαν, όταν εν τω κόσμω τούτω με ευαγγελικήν ταπεινότητα εργάζεσαι το καλόν και την αρετήν, όταν εν τω κόσμω τούτω είσαι τίμιος, ειλικρινής, δίκαιος, ελεήμων, όταν ενί λόγω, πράττης παν ό, τι διατάττει το Άγιον Ευαγγέλιον ουχί υπό των ανθρώπων, αλλ' ίνα ανταμειφθής υπό του Θεού. <<Ει δόξης επιθυμής, λέγει ο Μέγας Βασίλειος, και βούλει των πολλών υπερφαίνεσθαι και ευδόκιμος, εν τοις κοσμικοίς πράγμασι γίνεσθαι, έσο δίκαιος, σώφρων, φρόνιμος, ανδρείος, υπομονητικός εν τοις υπέρ της ευσεβείας παθήμασιν. Ούτω σεαυτόν σώσεις και επί μείζοσιν αγαθοίς μείζονα έξεις την υπερηφάνειαν>>. Ιδού ποία μέσα πρέπει να μετέλθης δια να δοξασθής υπό του Θεού και όχι υπό των ανθρώπων. Ίσως μάλιστα ταύτα πράττων αδοξείς και ατιμάζεσαι υπό των ανθρώπων, αλλά τούτο σοι είναι αδιάφορον αν ο κόσμος παραγνωρίζη, και παρεξηγή την αρετήν σου και αντί να σε τιμήση σε ατιμάζει. Ο προορισμός σου δεν είναι να τιμηθής εν τούτω τω ματαίω και προσκαίρω κόσμω και να δοξασθής υπό των ανθρώπων. Εν τω κόσμω τούτω ζης ως ξένος και πάροικος, και από ώρας εις ώραν σε αναμένει μία ατελεύτητος αιωνιότης, και δια τούτο χρεωστείς να θησαυρίσης και να αποκτήσης δόξαν δι' εκείνην την Αιωνιότητα και όχι δια τούτον τον κόσμον, τον οποίον εντός ολίγου θα εγκαταλείψης. Η δόξα του κόσμου τούτου θα σε παρακολουθήση μέχρι του τάφου, εκείθεν δε σε αναμένει αίσχος και ατιμία, η δόξα όμως του Θεού, την οποίαν αποκτάς μόνον όταν εργάζησαι ενταύθα ειλικρινώς την αρετήν, παραμένει αιώνιος και αθάνατος. Την δόξαν δε ταύτην χαίρεις και απολαύεις και εν τούτω τω κόσμω ακόμη μάλιστα. Ο τίμιος και ενάρετος τιμάται και δοξάζεται και εν τούτω τω κόσμω.
 Έσο τίμιος, φιλαλήθης, δίκαιος, ελεήμων, και θα ίδης ότι και ο κόσμος θα σε τιμήση και θα σε σεβασθή. Η αρετή και η τιμιότης ονειδίζεται και ατιμάζεται ενταύθα μόνον υπό των κακών, πονηρών, διεστραμμένων, και μοχθηρών ανθρώπων - υπό των οργάνων τούτων του μισαρέτου και μισοκάλου Διαβόλου - διότι εις αυτούς η αρετή υπάρχει έλεγχος και μάστιξ. Πάντες όμως οι τίμιοι, οι δίκαιοι, και οι ειλικρινείς άνθρωποι, τιμώσι και δοξάζουσι τον ενάρετον, εις οιανδήποτε γωνίαν της γης και αν ευρίσκηται, όσον και είναι ιδιώτης και αφανής. Περισσότερον ενταύθα τιμάται ο πτωχός μεν, αλλά σώφρων και τίμιος, παρά ο πλούσιος μεν αλλά δόλιος, απατεών και ακόλαστος. Περισσότερον εδώ τιμάται και δοξάζεται ο ιδιώτης μεν αλλά φιλαλήθης και δίκαιος, παρά ο άρχων μεν και ο εν αξιώμασιν, αλλ' απατεών και άδικος. Εν γένει όπου υπάρχει αρετή, εκεί υπάρχει και η δόξα. Όπου δεν υπάρχει, εκεί δεν υπάρχει δόξα, ή και αν υπάρχη, η τοιαύτη δόξα είναι υποκριτική και βεβιασμένη.
 Ας κατορθώση τις να καταστή άρχων και ισχυρός εν τούτω τω κόσμω, ας κατορθώση να αναβή εις τα μέγιστα αξιώματα, αν δεν έχη επάνω του αξίαν και αρετήν, δεν δοξάζεται, ή και αν δοξάζηται, τούτο γίνεται εκ του φόβου και εκ της ανάγκης, και δια τούτο άμα απεκδυθή τα αξιώματα και την επιρροήν του αμέσως παύει και η τοιαύτη δόξα. Εν ω τουναντίον ο ενάρετος άνθρωπος όσον ιδιώτης και ασήμαντος και αν είναι, δοξάζεται υπό των ανθρώπων ειλικρινώς. Και απόδειξιν έχομεν την ιστορίαν την τε Εκκλησιαστικήν και την πολιτικήν. Μυριάδες βασιλέων και μεγιστάνων έζησαν εις τούτον τον κόσμον, αλλ' εξ αυτών εδοξάσθησαν και δοξάζονται μόνον οι ικανοί, οι δίκαιοι, οι ενάρετοι, οι δε λοιποί εδοξάζοντο υπό των υπηκόων των εξ ανάγκης μόνον, εφ' όσον εκάθηντο επί του θρόνου, μετά ταύτα όμως την δόξαν ταύτην αντικατέστησεν, ατιμία και όνειδος, και σήμερον αναφέρονται τα ονόματα αυτών μόνον προς συμπλήρωσιν της ιστορίας. Εν ω οι Άγιοι και ενάρετοι άνθρωποι είτε πτωχοί ήσαν, είτε ιδιώται, είτε αμαθείς, εδοξάσθησαν υπό τε των συγχρόνων και υπό των μεταγενεστέρων και θέλουσι δοξάζεσθαι εις αιώνα τον άπαντα. Αλλά, ως ανωτέρω είπον, η επίγειος αύτη δόξα, είτε υπάρχει, είτε δεν υπάρχει, δεν ωφελεί, δεν μας αναγκαίοι. Εκείνο το οποίον μας ωφελεί είναι η δόξα την οποίαν θα απολαύσωμεν ενώπιον του Θεού και των αγίων Αυτού αγγέλων, όταν ενταύθα εργαζώμεθα κατά τας εντολάς του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.
 Μισήσωμεν λοιπόν αδελφοί τον μυσαρόν τούτον δαίμονα της φιλοδοξίας. Μη ανταλλάξωμεν την ωραίαν μακαριότητα με την ψευδή και πρόσκαιρον δόξαν των ανθρώπων. Μη γινώμεθα πρόξενοι της αιωνίου ημών καταδίκης θηρεύοντες την αντιχριστιανικήν δόξαν του κόσμου τούτου. Η επίγειος δόξα θάπτεται μετά του σώματος ημών εν τω τάφω, εν ω η ουράνιος δόξα του Θεού και των Αγγέλων παραμένει εις τους απεράντους αιώνας. Απαρνηθώμεν λοιπόν την πρώτην και επιδιώξωμεν την δευτέραν, ίνα μετά θάνατον περιποιήσωμεν εις εαυτούς στέφανον δόξης αμαράντου εν τη αγήρω μακαριότητι.