ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΤΗΣ Η' ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ

 

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘHΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ

Ἐνοριακό φυλλάδιο πνευματικῆς οἰκοδομῆς

Ἐκδίδεται από την Ἱεράν  Μητροπόλην  Μεσογαίας, Λαυρεωτικής & Ἀχαρνῶν

ΤΕΥΧΟΣ 8^ΟΝ  ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020

Ἀπό τό φυλλάδιο «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ», το έτος 1986, τά ὁποῖα ἐξέδιδε ὁ τότε Ἱερομ. Κήρυκος Κοντογιάννης, (νῦν Μητροπολίτης Μεσογαίας) Ἐφημέριος τότε τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως Θεοτόκου Πετμεζᾶ 10 Καλλιθέα

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ΛΟΥΚΑ (Καλοῦ Σαμαρείτου)

          Κατά Λουκά Άγιο Ευαγγέλιο, Κεφάλαιο Ι'(10) 25-37

Καὶ ἰδοὺ νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν καὶ λέγων· διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω; ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· ἐν τῷ νόμῳ τί γέγραπται; πῶς ἀναγινώσκεις; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν·εἶπε δὲ αὐτῷ· ὀρθῶς ἀπεκρίθης· τοῦτο ποίει καὶ ζήσῃ.ὁ δὲ θέλων δικαιοῦν ἑαυτὸν εἶπε πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν· καὶ τίς ἐστί μου πλησίον; ῾Υπολαβὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν· ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ ῾Ιερουσαλὴμ εἰς ῾Ιεριχώ, καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν· οἳ καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ τυγχάνοντα. κατὰ συγκυρίαν δὲ ἱερεύς τις κατέβαινεν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ, καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἀντιπαρῆλθεν. ὁμοίως δὲ καὶ Λευΐτης γενόμενος κατὰ τὸν τόπον, ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ἀντιπαρῆλθε. Σαμαρείτης δέ τις ὁδεύων ἦλθε κατ᾿ αὐτόν, καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἐσπλαγχνίσθη, καὶ προσελθὼν κατέδησε τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον, ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ· καὶ ἐπὶ τὴν αὔριον ἐξελθών, ἐκβαλὼν δύο δηνάρια ἔδωκε τῷ πανδοχεῖ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἐπιμελήθητι αὐτοῦ, καὶ ὅτι ἂν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι. τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς; ὁ δὲ εἶπεν· ὁ ποιήσας τὸ ἔλεος μετ᾿ αὐτοῦ. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως.

Νεοελληνική Απόδοση

Ο καλός Σαμαρείτης

Και ιδού, κάποιος νομικός σηκώθηκε, για να τον πειράζει, λέγοντας: «Δάσκαλε, τι να κάνω για να κληρονομήσω αιώνια ζωή;» Εκείνος είπε προς αυτόν: «Μέσα στο νόμο τι είναι γραμμένο; Πώς διαβάζεις;» Εκείνος αποκρίθηκε και είπε: «Να αγαπήσεις Κύριο το Θεό σου με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου και με όλη την ισχύ σου και με όλη τη διάνοιά σου, και τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου». Του είπε τότε: «Ορθά αποκρίθηκες. αυτό κάνε και θα ζήσεις». Εκείνος, θέλοντας να δικαιώσει τον εαυτό του, είπε προς τον Ιησού: «Και ποιος είναι πλησίον μου;» Έλαβε το λόγο ο Ιησούς και είπε: «Κάποιος άνθρωπος κατέβαινε από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ και περιέπεσε σε ληστές, οι οποίοι και τον έγδυσαν και τον πλήγωσαν και έφυγαν, αφού τον άφησαν μισοπεθαμένο. Κατά σύμπτωση, τότε, κάποιος ιερέας κατέβαινε στην οδό εκείνη, αλλά, όταν τον είδε, πέρασε απέναντι. Όμοια τότε κι ένας Λευίτης, όταν ήρθε στον τόπο εκείνο και είδε, πέρασε απέναντι. Κάποιος όμως Σαμαρείτης που οδοιπορούσε ήρθε προς αυτόν και, όταν τον είδε, τον σπλαχνίστηκε. Και αφού τον πλησίασε, περιέδεσε τα τραύματά του, χύνοντας πάνω τους λάδι και κρασί και, αφού τον ανέβασε πάνω στο δικό του ζώο, τον έφερε σε πανδοχείο και τον φρόντισε. Και την αυριανή ημέρα έβγαλε και έδωσε δύο δηνάρια στον πανδοχέα και του είπε: Φρόντισέ τον, και ό,τι δαπανήσεις επιπλέον, εγώ, μόλις ξανάρθω, θα σου το αποδώσω. Ποιος από αυτούς τους τρεις νομίζεις ότι έχει γίνει πλησίον σ’ αυτόν που έπεσε μέσα στους ληστές;» Αυτός είπε: Εκείνος που έκανε το έλεος σ’ αυτόν». Του είπε τότε ο Ιησούς: «Πήγαινε και κάνε κι εσύ ομοίως».

Ὁ δρόμος γιά την αἰωνιότητα

Ὁ νομικός τοῦ Εὐαγγελίου, λέγει ὅτι ἀναζητᾶ τόν δρόμο γιά τήν αἰωνιότητα. Και ὁ Χριστός τοῦ δείχνει τόν δρόμο. Εἶναι ἕνας δρόμος ἀνηφορικός, στόν ὁποῖο δρόμο προσκαλεῖ καί τόν νομικό. «Πορεύου και σύ ποίει ὁμοίως».

Και ὁ σημερινός ἄνθρωπος ἐμφανίζεται νά ἀναζητᾶ τήν αἰωνιότητα. Καί  ὁ Χριστός διά τῆς  Ἐκκλησίας του τόν ἴδιο δρόμο προτείνει, τόν δρόμο τῆς ἀγάπης. Ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ μόνος δρόμος πού ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στόν οὐρανό, ἀλλά καί τό μόνον μέσον πού φέρνει τόν οὐρανό μεταξύ τῶν ἀνθρώπων.

Τά ρήματα «πορεύου» καί «ποίει» κρύβουν στό βάθος τήν πραγματική ἔννοια τῆς ἀγάπης. Ἡ πραγματική ἀγάπη θέλει κάποια πορεία πρός τόν πλησίον καί ἀσφαλῶς καί κάποια ἀπομάκρυνσι, φυγή ἀπό τόν ἐαυτόν σου. Δηλαδή θά στερηθῆς τό εὐχάριστο περιβάλλον σου, θά θυσιάσης τόν ἐγωισμόν σου καί τό συμφέρον σου, θά ἀπομακρυνθῆς ἀπό τά πρόσωπα καί τά πράγματα πού τά θεωρεῖς ἀπαραίτητα στήν ζωήν σου καί θά βγῆς σέ ἀναζήτησι τοῦ ἄλλου, τοῦ ἔχοντος ἀνάγκη ἀδελφοῦ. Θά τόν εὕρης κάπου ἐκεῖ στό δρόμο ἀπό « Ἱερουσαλήμ» εἰς «Ίεριχώ».

Ὁ δρόμος γιά τήν αἰωνιότητα , δηλαδή ὁ δρόμος τῆς ἀγάπης ἀπαιτεῖ θυσίες καί κόπους. Χρειάζεται τό ἔμπρακτον ἐνδιαφέρον, δέν φτάνουν τά λόγια. Αὐτή εἶναι ἡ γνήσια χριστιανική ἀγάπη. Αύτός πού ἀγαπᾶ φτάνει μέχρι τή θυσία. Γίνεται σάν τήν λαμπάδα, λυώνει γιά νά φωτίζει ἄλλους.

Ὁ δρόμος ἀπό τά  «Ἱεροσόλυμα» πρός τήν  «Ἱεριχώ»  εἶναι γεμᾶτος ἀπό ληστευμένους, ἐγκαταλελειμένους, πληγωμένους πού περιμένουν τό καλό Σαμαρείτη.  Ἄς βαδίσουμε πρός τά ἐκεῖ, ἄς πάρουμε τήν καρδιά του καλοῦ Σαμαρείτη  καί ἄς πράξουμε  ὅ,τι ἔπραξε ἐκεῖνος. Τότε νἀ εἴμαστε σίγουροι πώς πήραμε τον δρόμο πού ὁδηγεῖ στην αἰωνιότητα.

Τά διάφορα στάδια τῆς ἀγάπης.

Ὁ Σαμαρείτης «ἰδών αὐτόν εὐσπλαχγνίσθη». Τό πρῶτο στάδιο τοῦ δρόμου τῆς ἀγάπης εἶναι ἡ συμπόνοια. Ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται τήην συμπόνοια, τήν κατανόησι, τήν συμπάθεια. Σπλαγνίσθηκε  ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο. «Ἔκλινε ούρανούς καί κατέβη». «Οὗτος τάς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καί περί ἡμῶν ὀδυνᾶται». Συμπόνοια καί εὐσπλαχγνία θέλει ὁ κόσμος σήμερα. Διότι λησταί πολλοί ὑπάρχουν. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ  χῶρος τῆς συμπόνοιας και τῆς εὐσπλαχγνίας πρός τόν ἁμαρτωλό ἄνθρωπο.

Το δεύτερο στάδιο εἶναι τό πλησίασμα. «Προσελθών κατέδησε τά τραύματα αὐτοῦ». Ὁ Χριστός ἔσκυψε και ἰάτρευσε ὄχι μόνον  τήν σωματικήν ἀσθένειαν, ἀλλά καί τήν ψυχικήν. Εἶναι  ὁ ἰατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων.

Ἡ Τρίτη πρᾶξις τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου ἦτο ἡ ἐπούλωσις τῶν ψυχῶν: «ἐπιχέων ἔλαιον και οἶνον», παρηγοριά καί ἔλεγχο, μαλακό, ἀλλά καί ζωηρό λόγο, οἰκοδομή, διδαχή, κατήχησις, παρήγορος λόγος, ἀλλά καί καυτηριασμός - ἔλεγχος τοῦ κακοῦ.

Τό τέταρτο στάδιο: Τόν ἀνέβασε «ἐπί τό ἴδιον κτῆνος». Ἐδῶ κρύβεται ὅλο τό μυστήριο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ τοῦ αἵροντος τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. Ι, 29).

Ὁ Χριστός σήκωσε εἰς τούς ὤμους του τόν πληγωμένο ἀπό τίς ἁμαρτίες ἄνθρωπο. Διακόνησε τόν ἄνθρωπο. Πού εἶναι σήμερα οἱ ἄνθρωποι νά διακονήσουν καίι ὑπηρετήσουν τούς συνανθρώπους των, νά τούς ὑπηρετήσουν στίς ὑλικές καί πνευματικές τους ἀνάγκες;

Καί τό τελευταῖον στάδιον τῆς ἀγάπης τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου, ὅτι πῆρε τόν πληγωμένο καί τόν πῆγε στό Πανδοχεῖο. Πανδοχεῖον ἀγάπης καί σωτηρίας εἶναι  ἡ Ἐκκλησία. Ἐκεῖ βρίσκεις τό πλήρωμα τῆς ἀγάπης, πού εἶναι  ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς. Στό πανδοχεῖο τῆς ἀγάπης καί τῆς σωτηρίας πρέπει νά ὁδηγήσουμε τούς συνανθρώπους μας. Ἀγάπη πραγματική δέν εἶναι μόνον ἡ συμπόνοια, οὔτε τό πλησίασμα στόν συνάνθρωπο, οὔτε ἡ ἐπούλωσις τῶν πληγῶν, οὔτε νά βοηθήσουμε ὑλικά τόν ἄνθρωπο, ἀλλά νά τόν βοηθήσουμε πνευματικά. Νά τόν ὁδηγήσουμε στήν Ἐκκλησία.

Ἡ Ἐλεημοσύνη

Τί εἶναι ἡ ἐλεημοσύνη; Ἄς ἀκούσωμε τόν Ἅγιον  Ἰωάννην τόν  Χρυσόστομον πού ἑορτάσαμε αὐτές τις ἡμέρες.

Ἀσφάλεια και τεῖχος. Τό σπίτι, ἡ οἰκογένεια διά νά εἶναι ἀσφαλισμένα πρέπει να στηρίζεται πάνω στήν ἐλεημοσύνη. Σπίτι πού μαζεύει χρήματα ὄχι διά σπατάλες ἤ γιά πολυτέλειες, ἀλλά γιά ἐλεημοσύνη, εἶναι ἀπόρθητο ἀπό τόν διάβολο. «ὅπου πενήτων κεῖται  χρήματα, ἄβατος τοῖς δαίμοσιν ὁ τόπος» καί τά πρός ἐλεημοσύνην συλλεγόμενα χρήματα τειχίζει τάς οἰκίας».

Ἐπένδυσις.

Κατά τόν Ἅγιον  Ἰωάννην τόν Χρυσόστομον ἡ πιό συμφέρουσα ἐπένδυσις τῶν χρημάτων σου εἶναι ἡ ἐλεημοσύνη. Δίνοντας τά χρήματα σέ  ἐλεημοσύνες  ἀγοράζεις διαμέρισμα στόν οὐρανό. «ὁ ἐλεῶν πτωχόν δανείζει Θεῶ».

Μεγάλα τά πτερά τῆς ἐλεημοσύνης.

Ἡ ἐλεημοσύνη σάν πνευματικό διαστημόπλοιο διασχίζει στόν ἀέρα, περνᾶ τήν σελήνην, ξεπερνᾶ τίς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου, φθάνει στίς οὐράνιες ἀψίδες, προχωρεῖ πιό ψηλά  παρακάμπτει τά τάγματα τῶν ἀγγέλων καί ἀρχαγγέλων καί φθάνει μέχρι τόν θρόνο τοῦ Θεοῦ. Μεγάλα τά πτερά τῆς ἐλεημοσύνης . Τέμνει  τόν ἀέρα, παρέρχεται τήν σελήνην, ὑπερβαίνει τάς ἀκτίνας τοῦ ἡλίου, εἰς  αὐτάς ἀνέρχεται τάς ἁψίδας τῶν οὐρανῶν. Ἀλλά και τόν οὐρανόν παρέρχεται καί τούς δήμους τῶν ἀγγέλων παρατρέχει καί τούς χορούς τῶν ἀρχαγγέλων καί τάς ἀνωτέρας πάσας δυνάμεις και αῶτῶ  παρίσταται τῶ θρόνω τῶ βασιλικῶ.

Ἡ ἐλεημοσύνη μας βοηθεί να εξασφαλίσουμε τήν ἄνοδό μας στόν οὐυρανό. Ἡ ἐλεημοσύνη κατέβασε τόον Θεό στήν γῆ καί ἀνεβάζη τόν ἄνθρωπο στόν οὐρανό.  «Εἰ γάρ τόν θεόν εἰς τήν γῆ κατήγαγε καί ἔπεισεν ἄνθρωπον  γενέσθαι, πολλῶ μᾶλλον εἰς τόν οὐρανόν ἀναγαγεῖν δυνήσεται. Μεγάλη γάρ  ἡ ἰσχύς αὐτῆς». «Φάρμακον εστίν» Διά τῆς ἐλεημοσύνης δέν ἐλεοῦμε μόνον, ἀλλά καί ἐλεούμεθα. Εὐργετοῦντες εὐργετούμεθα. Μέ τήν ἐλεημοσύνη καθαρίζουμε ἀπό τίς ἀμαρτίες μας. «Οὐκ ἔστιν ἁμάρτημα, ὅ μή δύναται καθαρίσαι ἡ ἐλεημοσύνη. Φάρμακον ἐστίν εἰς πᾶν τραῦμα ἐπιτήδειον».

Η Δική μας συντέλεια

Ἄς ὑποθέσουμε ὅτι ἡ συντέλεια γίνεται ὕστερα ἀπό εἴκοσι χρόνια, ὕστερα ἀπό τριάντα, ὕστερα ἀπό ἑκατό. Τί σχέση ἔχει αὐτό γιά μᾶς; Δέν εἶναι ἡ συντέλεια τοῦ καθενός μας τό τέλος τῆς ζωῆς του;  Γιατί ἀσχολεῖσαι καί ἀγωνιᾶς γιά τόο κοινό τέλος ὅλων; ὅπως ἀκριβῶς στά ἄλλα  ἀφοῦ ἐγκαταλείψουμε τά δικά μας πράγματα, φροντίζουμε τά κοινά.. ἔτσι κι ἐδῶ, ἀφοῦ παραμελήσαμε νά φροντίζουμε ὁ καθένας γιά τό δικό μας τέλος, θέλουμε νά μάθουμε τήν κοινή κατάληξη ὅλων. Τί κοινό λοιπόν ἔχεις με ἐκείνη; Ἐάν κάνης καλή χρήσι αὐτοῦ τοῦ τέρματος τῆς ζωῆς σου, δέν θά πάθεις κανένα κακό ἀπό ἐκεῖνο. Ἄς ὑποθέσουμε, ὅτι εἶναι μακρυά , ἄς ὑποθέσουμε , ὅτι πλησιάζει. Καμμία σχέση δέν ἔχει αὐτό μέ μᾶς. Γι΄ αὐτό δέν τό εἶπε ὁ Χριστός ἐπειδή δέν μᾶς συνέφερε.

(Ἁγ. Ἰωάννου Χρυστοστόμου, Θ’ ὁμιλίες πρός Θεσσαλονικεῖς ἐπιστολήν, Α,Ι. Ε.Π.Ε. 22, σελ.525)