ΤΟ ΗΡΩΙΚΟΝ ΦΡΟΝΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ἔμεινε μόνος στόν ἀγῶνα γιά τήν ἀλήθεια, 

ἀλλά ἀληθινός καί μέ ἡρωϊκόν φρόνημα καί παρρησίαν.

Ὁ Μέγας Βασίλειος, μόνος καί ἐγκαταλελειμένος ἀπό ὅσους γέρνουν ἐδῶ καί ἐκεῖ σάν τά καλάμια, ἀπό τούς ἔχοντας «καλαμώδη φύσιν», ὅπως τούς χαρακτηρίζει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, στάθηκε ὄρθιος καί κράτησε ὄρθια καί ὀρθή τήν Ὀρθοδοξία. Ὁ αὐτοκράτορας Οὐάλης, ὁ ὁποῖος ἀκολούθησε τόν ‘Αρειανισμό, εἶχε κάμψει τούς πάντες. Διότι εὕρισκε σέ ὅλους κάποιο ἀδύνατο σημεῖο γιά νά τούς πιέζη καί νά τούς κάμνει νά πονοῦν καί νά συμβιβάζωνται. Στόν Μέγα Βασίλειο, ὅμως δέν εὕρισκε εὐπαθῆ σημεῖα, δέν μποροῦσε νά βρῆ λαβές. Ὁ διάλογος πού ἔκαμε ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ αὐτοκράτορα Μόδεστος μέ τόν Μέγα Βασίλειο εἶναι μνημεῖο παρρησίας ὀρθοδόξου Ἐπισκόπου.

- Γιά ποιό λόγο δέν ἀκολουθεῖς τήν ἴδια πίστη πού ἔχει καί ὁ βασιλιάς, ἐνῶ ὅλου οἱ ἄλλοι ὑποκλίθηκαν καί νικήθηκαν.

- Γιατί δέν τό θέλει αὐτό ὁ δικός μου βασιλιάς, νά προσκυνῶ δηλαδή ἕνα κτίσμα, ὅπως σεῖς δέχεσθε τό Χριστό.

- Καί δέν μᾶς ὑπολογίζεις καθόλου ἐμᾶς;Δέν θεωρεῖς σπουδαῖο πράγμα νά εἶσαι μέ τό μέρος μας;

- Δέν ἀρνοῦμαι τήν σπουδαιότητα τῆς θέσεώς σας. Δέν εἶσθε ὅμως καί ἀπό τόν Θεό ἀνώτεροι. Ὁ Χριστιανισμός δέν λαμβάνει ὑπ’ ὄψιν πρόσωπα, ἀλλά τήν πίστη.

‘Ακολουθοῦν ἀπειλές γιά δήμευση, ἐξορία, καί γιά βασανιστήρια, τά ὁποῖα καί πάλιν δέν ἔκαμψαν τό ἡρωϊκόν φρόνημα τοῦ ἀσκητοῦ Ἐπισκόπου.

Τί θά δημεύσης, ἀπαντᾶ, ἀφοῦ ὅλη μου ἡ περιουσία εἶναι μερικά βιβλία καί αὐτά ἐδῶ τά εὐτελῆ τρίχινα ράσα; Ὅπου κι’ ἄν μέ στείλης ἐξορία, μοῦ εἶναι τό ἴδιο. Ὅλη ἡ γῆ ἀνήκει στόν Θεό. Πατρίδα μας ἄλλωστε εἶναι ὁ οὐρανός. Ἐπάνω στή γῆ εἴμαστε περαστικοί διαβάται. Ὅσο γιά τά βασανιστήρια, μή τά προβάλλεις, γιατί τό σῶμά μου εἶναι τόσο ἀσθενικό, ὥστε στό πρῶτο κτύπημα θά πεθάνω. Αὐτό ὅμως δέν τό φοβᾶμαι, διότι ἐκτός τοῦ ὅτι θά ἀπαλλαγῶ ἀπό τίς ταλαιπωρίες του, θά πάω καί πιό σύντομα κοντά στόν Θεό. Αὐτά ἀς τά ἀκούση καί ὁ βασιλεύς. «Ἀκουέτω ταῦτα καί βασιλεύς».

Καί ὁ ὕπαρχος Μόδεστος ἐπεσφράγισε ἐνώπιον τοῦ ἀυτοκράτορος τήν νίκη ἑνός ἁπλοῦ ‘Επισκόπου ἐναντίον ἑνός πανισχύρου αὐτοκράτορα:

«Ἠττήμεθα βασιλεῦ, τοῦ τῆσδε προβεβλημένου τῆς Ἐκκλησίας». Νικηθήκαμε βασιλιά ἀπό τόν Προϊστάμενο αὐτῆς τῆς ‘Εκκλησίας.