ΑΠΟΣΤΑΓΜΑΤΑ ΣΟΦΙΑΣ

 

 

 Η ευγνωμοσύνη του λαμβάνοντος παρακινεί τον δίδοντα να δίνη δωρήματα μεγαλύτερα από τα προηγούμενα.
 Όποιος δεν ευχαριστεί για τα μικρότερα, είναι ψεύτης και άδικος και στα μεγαλύτερα.
 Όποιος ασθενεί και γνωρίζει την αρρώστεια του, πρέπει να ζητή την ιατρεία του, ενώ όποιος ομολογεί τον πόνο του, εγγίζει την θεραπεία του και εύκολα θα την εύρη. Της σκληρής καρδιάς οι πόνοι αυξάνονται και ο άρρωστος που αντιδρά στον ιατρό υποφέρει περισσότερο.
 Δεν υπάρχει αμαρτία ασυγχώρητη παρά μόνο η αμετανόητη. Ούτε υπάρχει δώρο που μένει αναύξητο, παρά μόνο εκείνο που μένει χωρίς ευχαριστία. Του άφρονος το μερίδιο είναι μικρό στα μάτια του.
 Μνημόνευε πάντοτε αυτούς που σε ξεπερνούν στην αρετή, ώστε να βλέπης τον εαυτό σου πάντοτε κατώτερον από τα μέτρα τους. Να συλλογίζεσαι πάντοτε τις δυνατές θλίψεις των θλιμμένων και ταλαιπωρημένων, ώστε ν' αποδώσης ευχαριστία για τις δικές σου μικρές και ευτελείς και να μπορέσης να τις υπομείνης με χαρά.
 Στον καιρό που έχεις περιπέσει σε ηττοπάθεια, χαυνότητα και οκνηρία, όταν ο εχθρός σ' έχη δέσει και σε κρατεί σε μιά κουραστική ταλαιπωρία και στην επίμοχθη υπηρεσία στην αμαρτία, συλλογίζου τον προηγούμενο καιρό της επιμελούς διαγωγής σου. Πως εφρόντιζες όλες τις λεπτομέρειες στον αγώνα που διεξήγες και με ποιόν ζήλο εκινείσο εναντίον εκείνων που ήθελαν να εμποδίσουν την οδοιπορία σου. Επί πλέον να συλλογίζεσαι τους στεναγμούς που εξέβαλλες για τα παραπτώματα στα οποία υπέπιπτες από την αμέλειά σου, και πως μέσα σε όλα αυτά ελάμβανες τον στέφανο της νίκης. Πράγματι με τέτοιες και παρόμοιες μνήμες ξυπνά η ψυχή σου σαν από βαθύ ύπνο και ενδύεται την φλόγα του ζήλου. Ανασταίνεται από τον θάνατο, υψώνεται και επιστρέφει στην αρχαία της τάξι μετά από θερμό αγώνα εναντίον του διαβόλου και της αμαρτίας.
 Να ενθυμήσαι την πτώσι των δυνατών και θα ταπεινωθής μέσα στις αρετές σου. Να ενθυμήσαι τα βαρειά παραπτώματα στα οποία έπεσαν πολλοί από τους παλαιούς και μετενόησαν, και το ύψος της τιμής που αξιώθηκαν έπειτα, και θα λάβης θάρρος στη μετάνοιά σου.
 Καταδίωξε τον εαυτό σου, και θα καταδιωχθή ο εχθρός σου από το πλησίασμά σου. Ειρήνευσε μέσα σου, και θα ειρηνεύσουν μ' εσένα ο ουρανός και η γη.

 Αγωνίσου με ζήλο να εισέλθης στο ταμείο της καρδιάς σου, και εκεί θα ιδής το ουράνιο ταμείο. Διότι τούτο κι εκείνο είναι ένα, και με την είσοδό σου από την μιά πύλη θα τα ιδής και τα δύο. Η κλίμακα της βασιλείας εκείνης είναι μέσα σου, κρυμμένη στην ψυχή σου. Βάπτισε τον εαυτό σου μέσα σου από την αμαρτία, κι εκεί θα εύρης σκαλοπάτια από τα οποία θα μπορέσης ν' ανέβης.
 Η Γραφή δεν μας εξήγησε, τί είναι τα πράγματα του μέλλοντος αιώνος, αλλά μας εδίδαξε σαφώς, πως θα μπορούσαμε να δεχθούμε από εδώ την αίσθησι της τρυφής εκείνου του αιώνος, χωρίς την φυσική αλλοίωσι και την έξοδο από τούτον τον κόσμο. Αν και με τα ονόματα αρεστών σ' εμάς και ενδόξων πραγμάτων, που είναι αντίστοιχα με τα γλυκά και πολύτιμα για μας πράγματα, για να ερεθίση τον πόθο μας, έθεσε αυτά ενώπιόν μας λέγοντας, <<όσα δεν είδε ο οφθαλμός και δεν άκουσε αυτί>> και τα λοιπά, δηλώνοντάς μας με αυτό ότι τα μέλλοντα αγαθά είναι ακατάληπτα και δεν έχουν καμμιά ομοιότητα με τα εδώ.

 Η πνευματική απόλαυσις δεν έχει τίποτε το κοινό με την χρήσι των πραγμάτων που ευρίσκονται έξω από την ψυχή εκείνων που την δοκιμάζουν. Αλλιώς το <<η βασιλεία των ουρανών>> και το <<ελθέτω η βασιλεία σου>> θα εσήμαιναν ότι εμείς έχομε αποκτήσει μέσα μας ύλη αισθητών πραγμάτων ως αρραβώνα της απολαύσεως εκείνων των πραγμάτων. Διότι είναι αναγκαίο το κτήμα να είναι όμοιο με τον αρραβώνα και το συνολικό όμοιο με το μερικό. Και το <<ως εν εσόπτρω>>, αν και δεν παριστάνει μιά κατάστασι ουσιαστικώς, αλλ' οπωσδήποτε δηλώνει ομοιότητα με το πράγμα.
 Φιλάρετος είναι όχι εκείνος που πράττει τα καλά με αγώνα, αλλά εκείνος που δέχεται με χαρά τα επερχόμενα κακά. Δεν είναι τόσο μεγάλο πράγμα το να υπομένωμε τις θλίψεις υπέρ της αρετής, όσο είναι το να μή διστάση ο νούς, εξ αιτίας των θελγήτρων των γαργαλιστικών πραγμάτων να εκλέξη το αγαθό θέλημα.
 Κάθε μετάνοια, που γίνεται χωρίς χρήσι του αυτεξουσίου, ούτε χαρά προκαλεί ούτε υπολογίζεται για την αμοιβή εκείνων που την εξεδήλωσαν.