ΑΡΧΗ ΤΡΙΩΔΙΟΥ - ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

 

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ

Ιεραποστολικον φυλλάδιον πνευματικης οικοδομης

 

Εκδιδεται υπό του Μητροπολιτου ΓΟΧ Μεσογαίας, Λαυρεωτικης καί Αχαρνων Κηρυκου Προεδρου του «Μητροπολιτικου Φιλοπτωχου Ταμείου», κατα το αρθρον 4 του  Καταστατικου του «Ιερου Φιλανθρωπικου Συνδεσμου Κληρικων Ακαινοτομητου Εκκλησίας (ΙΦΣΚΑΕΓΟΧ Ματθαιος ο Α΄)» ιδρυθεντος κατοπιν

της υπ  αριθμ.  207/6.7.95/19.7.95 Απόφασεως αυτου.  Διεθυνσις: Επισκοπείον Ιεράς Μονης Αγιας Αικατερινης Στρογγυλη, 4^ο χιλιόμετρο λεωφορου Κορωπίου - Μαρκοπουλου Αττικης.

 

Τευχος 18               Φεβρουάριος 2021

Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς  Τελώνου καί Φαρισαίου (Κυριακή  λγ΄: Β΄ Τιμ. γ΄ 10-15)

Τέκνον Τιμόθεε, παρηκολούθηκάς μου τῇ διδασκαλίᾳ, τῇ ἀγωγῇ, τῇ προθέσει, τῇ πίστει, τῇ μακροθυμίᾳ, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑπομονῇ, τοῖς διωγμοῖς, τοῖς παθήμασιν, οἷά μοι ἐγένοντο ἐν ᾿Αντιοχείᾳ, ἐν ᾿Ικονίῳ, ἐν Λύστροις. οἵους διωγμοὺς ὑπήνεγκα! καὶ ἐκ πάντων με ἐρρύσατο ὁ Κύριος. καὶ πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ διωχθήσονται· πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι. σὺ δὲ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καὶ ἐπιστώθης, εἰδὼς παρὰ τίνος ἔμαθες, καὶ ὅτι ἀπὸ βρέφους τὰ ἱερὰ γράμματα οἶδας, τὰ δυνάμενά σε σοφίσαι εἰς σωτηρίαν διὰ πίστεως τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ.

Μετάφραση

Παιδί μου Τιμόθεε, εσύ με παρακολούθησες στη διδασκαλία, στον τρόπο ζωής, στους σκοπούς, στην πίστη, στη μακροθυμία, στην αγάπη, στην υπομονή, στους διωγμούς, στα παθήματα σαν αυτά που υπέμεινα στην Αντιόχεια, στο Ικόνιο, στα Λύστρα. Τι διωγμούς υπέφερα! Κι απ’ όλα με γλίτωσε ο Κύριος. Κι όχι μόνο εγώ, αλλά και όλοι όσοι θέλουν να ζήσουν με ευσέβεια, σύμφωνα με το θέλημα του Ιησού Χριστού, θα αντιμετωπίσουν διωγμούς. Μόνο οι πονηροί άνθρωποι και οι απατεώνες θα προκόβουν στο χειρότερο· θα εξαπατούν τους άλλους και οι άλλοι θα τους εξαπατούν. Εσύ όμως να μείνεις σ’ αυτά που έμαθες και που για την αξιοπιστία τους έχεις τεκμήρια. Ξέρεις από ποιόν τα έμαθες· και μη λησμονείς ότι από την βρεφική σου ηλικία γνωρίζεις τη Γραφή, που μπορεί να σε κάνει σοφό οδηγώντας σε στη σωτηρία δια της πίστεως στον Ιησού Χριστό.

1. ΟΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΜΑΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

Καθὼς σήμερα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς εἰσάγει στὸ ἱερὸ Τριώδιο, τὴν πύλη τῆς μετανοίας καὶ σωτηρίας μας, τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας μᾶς προτείνει δύο ὁδηγοὺς στὸν ἀνηφορικὸ δρόμο μας πρὸς τὸν Οὐρανό. Ὁ πρῶτος ὁδηγὸς εἶναι τὸ παράδειγμα τῶν πνευματικῶν μας πατέρων καὶ ἁγίων. Αὐτὸ τὸ παράδειγμα καὶ μάλιστα τῆς δικῆς του ζωῆς ζητεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπὸ τὸν μαθητή του Τιμόθεο νὰ μιμηθῇ. Τοῦ λέγει: Ἐσύ, Τιμόθεε, μὲ γνώρισες, εἶδες ἀπὸ κοντὰ καὶ τὴν διδασκαλία μου ἀλλὰ καὶ τὴν συμπεριφορά μου. Τόσα χρόνια κοντά μου εἶδες ὅτι ἡ ζωή μου ἦταν σύμφωνη μὲ τὴν διδασκαλία μου. Γι’ αὐτὸ λοιπὸν μεῖνε σταθερὸς στὰ ὅσα ἔμαθες ἀπὸ ἐμένα, ἐπειδὴ ἀκριβῶς γνωρίζεις ἀπὸ ποιὸν δάσκαλο τὰ ἔμαθες.

Αὐτὴ ἡ προτροπὴ τοῦ οὐρανοβάμονος καὶ θεόπτου Παύλου μᾶς δίνει τὴν ἀφορμὴ νὰ δοῦμε πόσο μεγάλη σημασία ἔχει γιὰ τὴν ζωὴ ὅλων μας τὸ παράδειγμα καὶ ἡ ἐμπειρία τῶν πνευματικῶν μας πατέρων, πολὺ δὲ περισσότερο τῶν ἁγίων διδασκάλων μας. Οἱ πνευματικοί μας πατέρες καὶ οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι τὰ πρόσωπα ἐκεῖνα ποὺ ἔβαλε ὁ Θεὸς στὴ ζωή μας, νὰ μᾶς ὁδηγοῦν στὸ δρόμο πρὸς τὸν οὐρανὸ μὲ τὸ λόγο τους καὶ πολὺ περισσότερο μὲ τὴν ζωή τους. Ὅλοι αὐτοὶ στέκονται δίπλα μας σὰν μεγαλύτεροι ἀδελφοὶ καὶ μᾶς δίνουν τὸ χέρι γιὰ νὰ προχωρήσουμε μαζί τους στὸ δρόμο πρὸς τὴν ἁγιότητα. Ἐπειδὴ ἐκεῖνοι διψοῦν ἀκόρεστα γιὰ τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν, μᾶς μεταδίδουν τὴν πνευματική τους δίψα καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν Θεὸ καὶ σιωπηλὰ μᾶς λένε: «Ἐλᾶτε καὶ σεῖς νὰ πιῆτε ἀπὸ τὸ νερὸ τῆς ζωῆς». Ἐπειδὴ ἡ ζωή τους εἶναι «ἐπιστολὴ Χριστοῦ», εἶναι ἡ φανέρωσι τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ στὴν ἐποχή μας, μᾶς ἀποκαλύπτουν καὶ μᾶς κατευθύνουν οὐσιαστικὰ στὸν ἴδιο τὸν Χριστό. Εἶναι σὰν νὰ μᾶς λένε: «Ἔλα κι ἐσὺ νὰ ζήσῃς ὅπως κι ἐμεῖς. Ἔλα νὰ δῇς καὶ νὰ γευθῇς τὴν ἐμπειρία τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς». Μᾶς ἀφήνουν τὰ ἱερὰ ἴχνη τους γιὰ νὰ τὰ ἀκολουθήσουμε κι ἐμεῖς καὶ νὰ σωθοῦμε. Ὅπως ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔτσι καὶ οἱ πνευματικοί μας διδάσκαλοι μὲ τὸ παράδειγμά τους μᾶς τονίζουν: «Ἐμεῖς στὴν ἐποχή μας, στὸ περιβάλλον μας, σὲ δύσκολες συνθῆκες καὶ καταστάσεις ἀγωνιστήκαμε καὶ νικήσαμε· λοιπὸν ἀγωνιστῆτε καὶ σεῖς, καὶ μὲ τὴν χάρι τοῦ Θεοῦ θὰ νικήσετε».

Ἰδιαιτέρως στὰ δύσκολα καὶ ἀλλοπρόσαλλα χρόνια τῶν κακῶν προτύπων τῆς ἐποχῆς μας, οἱ πιστοὶ ἔχουμε τοὺς φωτεινοὺς ὁδοδεῖκτες, τοὺς ἁγίους μας. Ἀντὶ λοιπὸν νὰ παρασυρώμαστε ἀπὸ τὴ ματαιότητα, νὰ στρέφουμε τὸ νοῦ μας στὴν ἀκτινοβόλο ἀρετή τους. Διότι στὴν Ἑλλάδα μας σήμερα τὸ κακὸ συνεχῶς ἐξαπλώνεται, καὶ ὁ ἕνας ἐπηρεάζει τὸν ἄλλον ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο. Γι’ αὐτὸ λοιπὸν ὅλοι οἱ πιστοὶ ἔχουμε χρέος νὰ συγκρίνουμε τὸν ἑαυτό μας ὄχι μὲ τοὺς μετρίους καὶ νὰ νομίζουμε ὅτι εἴμαστε καλοί, ἀλλὰ μὲ τοὺς ἁγίους. Νὰ βλέπουμε τὶς ἀρετές τους καὶ νὰ τὶς ἐφαρμόζουμε στὴ ζωή μας. Στὸ στάδιο τῆς ζωῆς, καθὼς τρέχουμε γιὰ τὸν οὐράνιο προορισμό μας, μὴ βλέπουμε ποῦ βρίσκονται οἱ τελευταῖοι, ἀλλὰ ποῦ βρίσκονται οἱ πρῶτοι, οἱ ὁδηγοί μας, οἱ πρωταθληταί, οἱ ἅγιοι.

2. ΤΑ ΙΕΡΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει κι ἕνα δεύτερο πνευματικὸ ἐφόδιο στὸν μαθητή του Τιμόθεο. Τὰ ἱερὰ γράμματα, τὴν Ἁγία Γραφή. Τὰ ἱερὰ γράμματα τὰ μελετοῦσε ὁ Τιμόθεος ἀπὸ μικρό παιδί, τὰ ἄκουγε ἀπὸ βρέφος ἀπὸ τὴν μητέρα του Εὐνίκη καὶ τὴν γιαγιά του Λωΐδα, εἶχε διαποτισθῆ ἡ ψυχή του ἀπὸ αὐτά. Καί μάλιστα τότε ὑπῆρχε ἡ συνήθεια στὰ μικρὰ παιδιὰ νὰ ἀπομνημονεύουν χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἀπὸ τὴν ἡλικία τῶν πέντε ἐτῶν. Διότι κατὰ τὴν ἡλικία αὐτὴ ἐντυπώνονται οἱ θεῖες ἀλήθειες βαθιὰ μέσα στὸ νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ τῶν μικρῶν παιδιῶν. Αὐτὰ τὰ ἱερὰ γράμματα ἀπετέλεσαν βασικώτατο ἐφόδιο γιὰ τὴν πνευματική ὡρίμασι τοῦ Τιμοθέου. Αὐτὰ τὰ ἱερὰ γράμματα σὲ κάθε ἐποχὴ ἀποτελοῦν ἐφόδιο βασικὸ πίστεως καὶ ζωῆς γιὰ κάθε πιστό. Διότι ἡ Ἁγία Γραφὴ εἶναι ἡ ἴδια ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ ποὺ ὁμιλεῖ στὸν καθένα μας. Εἶναι γράμματα θεῖα ποὺ διαβιβάσθηκαν σὲ μᾶς ἀπὸ ἁγίους ἄνδρες, γιὰ νὰ μᾶς γνωρίσουν ποιὸς εἶναι ὁ Θεὸς καὶ ποιοὶ πρέπει νὰ εἴμαστε ἐμεῖς. Εἶναι ὁ ἀλάθητος ὁδηγός μας γιὰ τὴ σωτηρία μας. Διότι μεταγγίζουν στὴν ψυχή μας τὶς θεῖες ἀλήθειες καὶ τὴν χάρι τοῦ Θεοῦ.

Τὸ ἔχουμε ἆραγε ἐκτιμήσει τὸ δῶρο αὐτό; Μελετοῦμε καθημερινὰ τὴν Ἁγία Γραφή μὲ πίστι καὶ εὐλάβεια; Μὲ τὴν συναίσθησι ὅτι μᾶς ὁμιλεῖ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός; Μαθαίνουμε στὰ παιδιά μας καὶ στὰ ἐγγονάκια μας νὰ τὴν μελετοῦν καθημερινά, νὰ ἀποστηθίζουν μερικὰ χωρία, νὰ θησαυρίζουν στὴν ψυχή τους οὐράνιους θησαυρούς; Εἶναι ἡ Ἁγία Γραφὴ τὸ πρῶτο βιβλίο στὸ σπίτι μας καὶ στὴν καρδιά μας; Ἐὰν ὑστεροῦμε, ἂς κάνουμε ἕνα νέο ξεκίνημα, ἰδιαιτέρως τώρα στὴν ἀρχὴ τοῦ Τριωδίου· ξεκίνημα σταθερό, ἀλλὰ καὶ ἀγώνισμα καθημερινό. Κάθε ἡμέρα νὰ μελετοῦμε μία σελίδα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή. Μὲ τὴν διάθεσι νὰ ἀκοῦμε ὅ,τι ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μέσα ἀπὸ τὸ ἱερό του Εὐαγγέλιο καθημερινὰ μᾶς ζητεῖ, καὶ νὰ τὸ ἐφαρμόζουμε. Γιὰ νὰ γίνῃ καὶ ἡ δική μας προκοπὴ φανερὴ «ἐν πᾶσι».

Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα  (Λουκᾶ   ΙΗ'(18) 10-14)

Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται.

Μετάφραση

Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή: « Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στον ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος κι ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά κι έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του: " Θεέ μου, σ’ευχαριστώ που εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους άρπαγας, άδικος, μοιχός, ή και σαν αυτόν εδώ τον τελώνη. Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα και δίνω στον ναό το δέκατο απ’ όλα τα εισοδήματά μου ". Ο τελώνης, αντίθετα, στεκόταν πολύ πίσω και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: " Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό". Σας βεβαιώνω πως αυτός έφυγε για το σπίτι του αθώος και συμφιλιωμένος με τον Θεό, ενώ ο άλλος όχι· γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, και όποιος τον ταπεινώνει θα υψωθεί ».

 Ὁ ὑπερήφανος Φαρισαῖος καί ὁ ταπεινὸς Τελώνης

Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει κέντρον τῆς ζωῆς του τόν ἑαυτόν του, ζῆ μέσα στίς μάσκες τῆς ὑποκρισίας, σάν τόν Φαρισαῖο. Ἄν θέλουμε ὅμως τήν σωτηρίαν μας πρέπει νά πετάξουμε ἀπό πάνω μας τίς μάσκες τῆς ὑποκρισίας. Πρέπει νά κάνουμε κέντρο τῆς ὑπάρξεώς μας τόν Θεόν. Πρέπει νά παραδεχθοῦμε αὐτό πού εἴμαστε. Πρέπει νά ποῦμε ἀπό τά κατάβαθα τοῦ εἶναι μας τό «ἱλάσθητί μοι τῶ ἁμαρτωλῶ». Πρέπει νά κατεβοῦμε στό βάθος τῆς ψυχῆς μας, νά δοῦμε τήν ἁμαρτωλότητά μας, νά συντριβοῦμε, νά μετανοήσουμε. Πρέπει νά δοῦμε μέσα στό βάθος τῆς ὑπάρξεώς μας τήν ἀπόστασίν ἀπό τόν Θεόν. Πρέπει νά δοῦμε τίς καθημερινές πτώσεις μας καί ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ νά ζητήσουμε τήν συγχώρησι. Ὁ Θεός μᾶς κρίνει ἀνάλογα μέ τό τί τοῦ προσφέρουμε. Τοῦ προσφέρουμε συντριβή καί μετάνοια; Μᾶς προσφέρει τήν λύτρωσι. Τοῦ προσφέρουμε τήν φαρισαϊκή ὑποκρισία καί τόν ἐγωϊσμό; Θά μᾶς ἀνταποδώσει τήν τιμωρία, ἄν μείνουμε ἀμετανόητοι καί ὑποκριτές. Δέν ὑπάρχει μεγαλύτερη συμφορά ἀπό τήν ὑποκρισία.

Ἰδού ὁ Φαρισαῖος: Ἐπιπόλαιος, ἐγωϊστής, αὐτάρκης, ξεχνᾶ τήν ἀνθρώπινη πραγματικότητα, ἀγνοεῖ τό χάος μέσα στό ὁποῖο ζῆ, ζητάει πληρωμές διά τήν ψευτιά του, ἔχει ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτόν του.

Ἰδού καί ὁ τελώνης: Συλλαμβάνει τήν δυσμορφία του, τήν πτώση του, τήν ἐλεεινότητά του καί ζητάει ἔλεος καί βοήθεια ἀπό τόν Θεόν. Βλέπει τό χάος τῆς ψυχῆς του, τήν πικρή πραγματικότητα μέσα στήν ὁποία ζῆ, τό δρᾶμα του καί προσπαθεῖ νά βρῆ τήν λὐση τοῦ δράματός του. Καί ἡ λύσις τοῦ δράματός του ποιά εἶναι; Εἶναι ἡ σπαρακτική κραυγή του. «Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῶ ἁμαρτωλῶ». Καί ὁ ἁμαρτωλός τελώνης ἐλυτρώθη.

Ἰδού καί ἡ δική μας πραγματικότητα. Χάος, Σκοτάδι, Πτῶσις, Βαβέλ, Σύγχυσις. Ὅταν χάσουμε τήν ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτόν μας καί ζητήσουμε μέ σπαρακτική φωνή τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τό μυστήριο τῆς μετανοίας, τότε ὅλα γίνονται φῶς. Τότε ζοῦμε τήν παρουσία τοῦ Λυτρωτοῦ. Τότε ἡ σωτηρία. Μοναδική μας σωτηρία, ὁ Χριστός. Ἄς ζητήσουμε τό ἔλεός του. ΑΜΗΝ.

(Πνευματικά Θησαυρίσματα Φεβρουάριος 1986)