ΙΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΧΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

 

ΓΝΗΣΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ 

ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΧΑΡΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΝ ΚΕΝΤΡΟΝ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ 

ΕΠΙΣΚΟΠΕΙΟΝ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ 

ΑΧΑΡΝΕΣ ΠΡΟΠΟΔΕΣ ΠΑΡΝΗΘΟΣ

 

Α.Π.  4                                                          Εν Αχαρναις Οκτωβριος 2022.

 

ΙΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑ ΤΟ " ΒΑΠΤΙΣΜΑ"

ΤΩΝ ΣΧΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ

ΠΡΟΣΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

 

Παραθέτομεν τούς Ιερούς Κανόνας εις τούς οποίους γίνεται λόγος περί τού πώς γίνονται δεκτοί οι εκ των αιρέσεων καί σχισμάτων ἐπιστρέφοντες εἰς την Ἐκκλησίαν.

1) Ὁ ΜΣΤ΄ Ἀποστολικός, ὁ ὁποῖος προστάσσει: «Ἐπίσκοπον, ἤ Πρεσβύτερον αἱρετικῶν, δεξαμένους Βάπτισμα, ἤ θυσίαν, καθαιρεῖσθαι προστάσσομεν, τίς γάρ συμφώνησις Χριστῶ πρός Βελίαρ, ἤ τίς μερίς πιστοῦ μετά ἀπίστου»;

2) Ὁ ΜΖ΄ Ἀποστολικός, ὁ ὁποῖος εἷναι ἐξ ἴσου αὐστηρός, προβλέπει δέ ἐάν τις ἐπαναλάβη τό μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος, ὅταν αὐτό ἔχει γίνη ὀρθοδόξως ἤ καί ἀντιθέτως, ἐάν δέν τελέση ἐξ ὑπαρχῆς τό μεμολυσμένον παρά τῶν αἱρετικῶν «βάπτισμα», (προβλέπει) νά καθαιρῆται ὁ Κληρικός αὐτός: «Ἐπίσκοπος ἤ Πρεσβύτερος τόν κατ' ἀλήθειαν ἔχοντα βάπτισμα, ἐάν ἄνωθεν (=ἐξ ὑπαρχῆς) βαπτίση, ἤ τόν μεμολυσμένον παρά τῶν ἀσεβῶν μή βαπτίση, καθαιρείσθω, ὡς γελῶν τον Σταυρόν καί τόν τοῦ Κυρίου θάνατον, καί μη διακρίνων ἱερέας ψευδοϊερέων».

3) Ὁ ΞΗ΄ Ἀποστολικός, ὅπως ἑρμηνεύεται εἰς τό ἱερόν Πηδάλιον, λέγει καί διά τό μυστήριον τῆς χειροτονίας τῶν ἐπισκόπων καί Πρεσβυτέρων: «...ὅποιος ἐπίσκοπος, Πρεσβύτερος, ἤ Διάκονος ἤθελε δεχθῆ δευτέραν χειροτονίαν ἄς καθαίρεται καί αὐτός καί ἐκεῖνος ὅπου τόν ἐχειροτόνησεν, ἐκτός ἄν ἀποδειχθῆ ὅτι ἔχει τήν χειροτονίαν ἀπό Αἱρετικούς. Διότι οἱ παρά τῶν αἱρετικῶν βαπτισθέντες ἤ χειροτονηθέντες, οὔτε ὅλως χριστιανοί δύνανται νά εἷναι μέ τό αἱρετικόν αὐτό βάπτισμα, ἤ μᾶλλον εἰπεῖν μόλυσμα, οὔτε Κληρικοί μέ τήν αἱρετικήν ταύτην χειροτονίαν. Διά τοῦτο οἱ τοιοῦτοι καί βαπτίζονται παρά τῶν Ὀρθοδόξων ἱερέων καί χειροτονοῦνται παρά τῶν Ὀρθοδόξων ἐπισκόπων...».

4) Ἡ Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδος διά τοῦ Η΄ αὐτῆς Κανόνος τούς Σχισματικούς καί ὄχι αἱρετικούς Ναυατιανούς, ὥρισεν ὅπως γίνωνται δεκτοί διά χειροθεσίας οἱ Κληρικοί καί δι' ἅγιου Μύρου οἱ λαϊκοί: «Καθαροί λέγονται οἱ Ναυατιανοί. ὁ δέ Ναυάτος Πρεσβύτερος ἧτο τῆς Ἐκκλησίας Ρωμαίων, ὅς τις δέν ἐδέχετο ἐκείνους, ὁποῦ ἀρνήθησαν μέν εἰς τον καιρόν τοῦ διωγμοῦ, ἐμετανοοῦσαν δέ, ἀλλ' οὔτε ἐσυγκοινώνει μέ τούς διγάμους, καί μετά τό βάπτισμα ἔλεγεν, ὅτι δέν δύναται πλέον νά ἐλεηθῆ ὁ ἁμαρτήσας... ἀπό τούτου δέ ὠνομάσθησαν καί οἱ ἀκολουθήσαντες τῆ κακοδοξία αὐτοῦ, Ναυατιανοί. Τούτων οὕτως ἐγνωσμένων, λέγει ὁ παρών Κανών ὅτι, ἀνίσως οἱ τοιοῦτοι Ναυατιανοί προσέλθουν εἰς τήν Καθολικήν Ἐκκλησίαν, ἐφάνη εὔλογον νά χειροθετοῦνται καί οὕτω να γίνωνται δεκτοί καί νά μένουν εἰς τον κλῆρον τους, οἱ ὄντες δηλαδή καί ἐν τῶ σχίσματι κληρικοί (οὕτως ἐδέχθη διά χειροθεσίας τούς Δονατιστάς καί ὁ ξς\, τῆς ἐν Καρθαγένη), πλήν, πρέπει νά ὁμολογοῦν ἐγγράφως, πῶς ἔχουν να φυλάξουν ὅλα τά δόγματα τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, πῶς θέλουν δέχονται τούς διγάμους, καί τους δι' ἀνάγκην ἀρνησαμένους τόν Χριστόν, καί πῶς θέλουν οἰκονομήσουν αὐτούς, κατά τούς διωρισμένους χρόνους, καί τόν Κανόνα τῆς μετανοίας τῶν ἀρνητῶν, καί οὕτως, ὅπου καί ἄν εὑρίσκωνται, εἴτε εἰς πόλεις, εἴτε εἰς χωρία, νά μένουσιν εἰς τόν κλῆρον καί βαθμόν, ὅπου εὑρέθη ὁ καθείς χειροτονημένος...».

5) Ἡ ἰδία Α΄ Οἰκουμενική ἁγία Σύνοδος, διά τοῦ ΙΘ΄ αὐτῆς Κανόνος, προβλέπει διά τούς Αἱρετικούς Παυλικιανούς, (ὀπαδοί τοῦ Παύλου τοῦ Σαμοσατέως, ὅστις καί το Τριαδικόν καί τό Χριστολογικόν Δόγμα κατέλυσεν), νά γίνωνται δεκτοί διά Βαπτίσματος: «Περί τῶν Παυλιανισάντων, εἷτα προσφυγόντων τῆ καθολικῆ Ἐκκλησία, ὅρος ἐκτέθειται ἀναβαπτίζεσθαι αὐτούς ἐξάπαντος. Εἰ δέ τινες τῶ παρεληλυθότι χρόνω, ἐν τῶ κλήρω ἐξητάσθησαν, εἰ μέν ἄμεμπτοι καί ἀνεπίληπτοι φανεῖεν, ἀναβαπτισθέντες χειροτονείσθωσαν ὑπό τοῦ τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας ἐπισκόπου. Εἰ δε ἡ ἀνάκρισις ἀνεπιτηδείους αὐτούς εὑρίσκοι, καθαιρεῖσθαι αὐτούς προσήκει».

6) Ἡ Β΄ ἁγία Οἰκουμενική Σύνοδος, διά τοῦ Ζ΄ αὐτῆς Κανόνος ὁρίζει τούς μέν Ἀρειανούς, Μακεδονιανούς, Σαββατιανούς καί Ναυατιανούς... ὅπως γίνωνται δεκτοί διά Λιβέλλου καί κατόπιν δι' ἁγίου Μύρου, ἐνῶ τούς Εὐνομιανούς, Μοντανιστάς, καί Σαβελιανούς διά Βαπτίσματος:

«Τούς προστιθεμένους τῆ Ὀρθοδοξία, καί τῆ μερίδι τῶν σωζομένων ἀπό αἱρετικῶν δεχόμεθα κατά τήν ὑποτεταγμένην ἀκολουθίαν καί συνήθειαν. Ἀρειανούς μέν, καί Μακεδονιανούς, καί Σαββατιανούς, καί Ναυατιανούς, τούς λέγοντας ἑαυτούς καθαρούς, καί ἀριστερούς, καί τούς Τεσσαρεσκαιδεκατίτας, εἴτουν τετραδίτας, καί ἀπολιναριστάς δεχόμεθα διδόντας Λιβέλλους, καί ἀναθεματίζοντας πᾶσαν αἴρεσιν, μή φρονοῦσαν ὡς φρονεῖ ἡ ἁγία τοῦ Θεοῦ καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, καί σφραγιζομένους πρῶτον τῶ ἁγίω Μύρω, τό τε μέτωπον, καί τούς ὀφθαλμούς, καί τάς ρίνας, καί το στόμα, καί τά ὦτα, καί σφραγίζοντες αὐτούς, λέγομεν, σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου. Εὐνομιανούς μέν τοι τούς εἰς μίαν κατάδυσιν βαπτιζομένους, καί Μοντανιστάς τούς ἐνταῦθα λεγομένους Φρύγας, καί Σαββελιανούς τούς υἱοπατορίαν διδάσκοντας, καί ἕτερά τινα χαλεπά ποιοῦντας, καί τάς ἄλλας πάσας αἱρέσεις, (ἐπειδή πολλοί εἰσιν ἐνταῦθα, μάλιστα οἱ ἀπό τῆς Γαλατῶν χώρας ὁρμώμενοι, πάντας τούς ἀπ' αὐτῶν θέλοντας προστίθεσθαι τῆ Ὀρθοδοξία, ὡς Ἕλληνας δεχόμεθα. Καί τήν πρώτην ἡμέραν ποιοῦμεν αὐτούς χριστιανούς, τήν δέ δευτέραν κατηχουμένους, εἷτα τῆ τρίτη ἐξορκίζομεν αὐτούς, μετά τοῦ ἐμφυσᾶν τρίτον εἰς τό πρόσωπον καί εἰς τά ὦτα, καί οὕτω κατηχοῦμεν αὐτούς, καί ποιοῦμεν χρονίζειν εἰς τήν Ἐκκλησίαν, καί ἀκροᾶσθαι τῶν Γραφῶν, καί τότε αὐτούς βαπτίζομεν».

7) Τόν ὡς ἄνω Κανόνα ἐπαναλαμβάνει αὐτολεξεί ἡ ἁγία ΣΤ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος διά τοῦ ἐνενηκοστοῦ πέμπτου Κανόνος καί ἐπάγεται: «...Καί τούς Μανιχαίους δε καί τούς Οὐαλεντινιανούς καί Μαρκιονιστάς καί τούς ἐκ τῶν ὁμοίων αἱρέσεων προερχομένους, ὡς Ἕλληνας δεχόμενοι ἀνα-βαπτίζομεν Νεστοριανούς δέ καί Εὐτυχιανιστάς καί Σεβηριανούς καί τούς ἐκ τῶν ὁμοίων αἱρέσεων, χρή ποιεῖν λιβέλλους καί ἀναθεματίζειν τήν αἴρεσιν αὐτῶν τούς Νεστοριανούς καί Νεστόριον, καί εὐτυχέα καί Διόσκουρον καί Σεβῆρον καί τούς λοιπούς ἐξάρχους τῶν τοιούτων αἱρέσεων καί τούς φρονοῦντας τά αὐτῶν καί πάσας τάς προαναφερομένας αἱρέσεις, καί οὕτω μεταλαμβάνειν τῆς ἁγίας Κοινωνίας».

😎 Καί ἡ ἐν Λαοδικεία Τοπική Σύνοδος ὁρίζει διά τοῦ Ζ΄ αὐτοῦ Κανόνος:

«Περί τοῦ, τούς ἐκ τῶν αἱρέσεων, τοὐτέστι Ναυατιανῶν, ἤτοι Φωτεινιανῶν, ἡ Τεσσαρεσκαιδεκατιτῶν ἐπιστρεφομένους, εἴτε κατηχουμένους, εἴτε πιστούς τούς παρ' ἐκείνοις μή προσδέχεσθαι, πρίν ἀναθεματίσωσι πᾶσαν αἴρεσιν, ἐξαιρέτως δέ ἐν `ῆ κατείχοντο, καί τότε λοιπόν τούς λεγομένους παρ' αὐτοῖς πιστούς, ἐκμανθάνοντας τά τῆς πίστεως σύμβολα, χρισθέντας τε τῶ ἁγίω Χρίσματι, οὕτω κοινωνεῖν τῶν ἁγίων Μυστηρίων».

9) Καί διά τοῦ ἑπομένου Η΄ Κανόνος ἡ ἴδια Τοπική Σύνοδος ὁρίζει: «Περί τοῦ, τούς ἀπό τῆς αἱρέσεως τῶν λεγομένων Φρυγῶν ἐπιστρέφοντας, εἰ καί ἐν Κλήρω νομιζομένω παρ' αὐτοῖς τυγχάνοιεν, εἰ καί μέγιστοι λέγοιντο. Τούς τοιούτους μετά πάσης ἐπιμελείας κατηχεῖσθαί τε καί βαπτίζεσθαι ὑπό τῶν τῆς Ἐκκλησίας ἐπισκόπων τε καί Πρεσβυτέρων».

10) Ἐπίσης ἡ ἐν Καρθαγένη Τοπική Σύνοδος, διά τοῦ ΞΣΤ΄ Κανόνος αὐτῆς προβλέπει: «Ὥστε τούς παρά τοῖς Δονατισταῖς μικρούς βαπτιζομένους, μηδέπω δυναμένους γινώσκειν τῆς πλάνης αὐτῶν τόν ὄλεθρον, μετά το εἰς κεῖραν λογισμοῦ δεκτικήν παραγενέσθαι, ἐπιγνωσθείσης τῆς ἀληθείας, τήν φαυλότητα ἐκείνων βδελυττομένους, πρός τήν καθολικήν τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν τήν ἀνά πάντα τόν κόσμον διακεχυμένην, τάξει ἀρχαία διά τῆς ἐπιθέσεως τῆς χειρός ἀναδεχθῆναι τούς τοιούτους ἐκ τοῦ τῆς πλάνης ὀνόματος, μή ὀφείλειν ἐμποδίζεσθαι εἰς τάξιν κληρώσεως, ὁπόταν τήν ἀληθινήν Ἐκκλησίαν ἰδίαν αὐτῶν ἐλογίσαντο τῆ πίστει προσερχόμενοι, καί ἐν αὐτῆ τῶ Χριστῶ πιστεύσαντες, τῆς Τριάδος τά ἁγιάσματα ὑπεδέξαντο...».

11) Ὁ Μέγας Βασίλειος διά τοῦ Α΄ αὐτοῦ Κανόνος λέγει ἀπαντητικῶς πρός τόν Ἅγιον Ἀμφιλόχιον ἐπερωτήσαντα αὐτόν περί τοῦ πῶς δέχεσθαι τούς σχισματικούς κ.λπ.; ἐπιστρέφοντας τῆ Ἐκκλησία: «...Οἱ Παρασυνάγωγοι λοιπόν ἑνώνονται πάλιν μέ τήν Ἐκκλησίαν μέ μόνην ἀξιόλογον μετάνοιαν καί ἐπιστροφήν, καί οἱ ἐξ αὐτῶν ὄντες ἱερεῖς καί Κληρικοί ἐπιστρέφοντες, εἰς τήν αὐτήν τάξιν καί βαθμόν ὁποῦ ἧσαν πρότερον, δέχονται. Οἱ δέ Αἱρετικοί, ὁποῖοι εἷναι οἱ Μανιχαῖοι, Οὐαλεντῖνοι καί Μαρκιωνισταί (περί ὧν ὅρα τάς ὑποσημειώσεις τοῦ 95ον τῆς ς΄) καί αὐτοί οὗτοι οἱ Πεπουζηνοί, περί ὦν ὁ λόγος, καί ὅσοι ἄλλοι, ἐπιστρέφοντες εἰς τήν Ὀρθοδοξίαν, βαπτίζονται ὡσάν οἱ Ἕλληνες, ἐπειδή οἱ παλαιοί Πατέρες ἐκεῖνο μόνον τό βάπτισμα ἔκριναν νά δεχθῆ, τό ὁποῖον δέν ἐκβαίνει τελείως ἀπό τήν πίστιν, τό δέ τῶν αἱρετικῶν βάπτισμα, ὡς ἔξω τῆς ὀρθῆς πίστεως ὅν, ἔκριναν νά ἀποβάλλουσι παντελῶς. Διά τοῦτο ἀκολούθως καί οἱ Πεπουζηνοί μέ τό νά βαπτίζουν, ὄχι εἰς τά παραδεδομένα, ἤτοι ὄχι εἰς Πατέρα Υἱόν καί ἅγιον Πνεῦμα, ἀλλ' εἰς Πατέρα Υἱόν, καί Μοντανόν καί Πρίσκιλλαν, καί ἐντεῦθεν μέ τό να βλασφημοῦν εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, (ἥτις βλασφημία εἷναι ἀσυγχώρητος)... καί ἁπλῶς ὅλοι οἱ Σχισματικοί, ἐρχόμενοι εἰς τήν καθολικήν Ἐκκλησίαν, νά βαπτίζωνται, ἐπειδή οἱ πρῶτοι ἱερωμένοι τῶν Σχισματικῶν εἷχον μέν τό χάρισμα τοῦ νά χειροτονοῦν καί τοῦ νά βαπτίζουν ἀπό τήν Ἐκκλησίαν. Ἀφ' οὗ δέ μίαν φοράν ἐσχίσθησαν ἀπότό ὅλον σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἔχασαν αὐτό καί δέν ἠμποροῦν πλέον νά βαπτίσουν ἄλλους ἤ νά χειροτονήσουν, καί ἁπλῶς νά δώσουν χάριν, τήν ὁποίαν διά τοῦ σχίσματος ἐστερήθησαν. ὅθεν καί οἱ παρ' αὐτῶν βαπτιζόμενοι λογίζονται ὅτι ἀπό λαϊκούς ἐβαπτίσθησαν, διό καί χρειάζονται να βαπτισθοῦν. Μερικοί δέ ἐπίσκοποι κατά τήν ἀσίαν ἐδέχθηκαν τό βάπτισμα αὐτῶν, χάριν οἰκονομίας καί συγκαταβάσεως, καί οὐχί ἀκριβείας, ὡσάν ὁποῦ οἱ σχισματικοί εἷναι ἀκόμη μέλη ἐκ τῆς Ἐκκλησίας. Ὅθεν κατά τήν γνώμην αὐτῶν ἄς εἷναι δεκτόν. οἱ σχισματικοί ἐγκρατεῖται ὅμως ἰδιαίτερον πρέπει νά βαπτίζωνται ἐπιστρέφοντες, κατά τήν ἀκρίβειαν τῶν Κανόνων, καί διά τί ἴδιον ἐπενόησαν βάπτισμα, παραχαράξαντες τήν ἐν τῶ βαπτίσματι παράδοσιν καί διά τί περί τούτων ξεχωριστή καί φανερά ψῆφος δέν ἔγινε πῶς πρέπει νά δέχωνται. ἄν δέ αὐτοί δέν ἀναβαπτίζουσι τούς ἐκ τῶν ὀρθοδόξων ἡμῶν προσερχομένους εἰς αὐτούς, τοῦτο δέν πρέπει νά μᾶς δυσωπήση, εἰς τό νά μή βαπτίζωμεν ἀμοιβαίως καί ἡμεῖς τούς ἐξ αὐτῶν εἰς ἡμᾶς προσερχομένους. Πλήν ἀνίσως καί τοῦτο τό, νά βαπτίζωμεν αὐτούς ἐπιστρέφοντας, ἔχη νά γένη ἐμπόδιον εἰς τήν κοινήν συγκατάβασιν καί οἰκονομίαν, ὁποῦ περί πάντων τῶν σχισματικῶν ἔκαμαν οἱ Πατέρες, ἄς ἀκολουθοῦμεν καί ἡμεῖς εἰς αὐτήν, μήπως διά τήν αὐστηρότητα τῆς προσταγῆς ταύτης τούς κάμνωμεν ἀμελεῖς εἰς το νά βαπτίζωνται, αἰσχυνομένους τάχα, ὅτι ὡσάν ἄπιστοι τελείως βαπτίζονται, καί ἀκολούθως ἐμποδίσωμεν τήν σωτηρίαν τους. Καί συντόμως εἰπεῖν, ὅσοι βαπτισθοῦν εἰς τό ἐκείνων βάπτισμα, οὗτοι ἐπιστρέφοντες εἰς τήν Ὀρθοδοξίαν, ἐξάπαντος τρόπου πρέπει νά χρίωνται ἀπό τούς πιστούς μέ τό ἅγιον Μῦρον, καί οὕτω νά μεταλαμβάνουν».