ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

 

Λόγος για τη Μετάνοια και την Εξομολόγηση!

( Ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος)

Οταν λοιπόν ἁμαρτήσεις, μήν περιμένεις τήν κατηγορία ἀπό τούς ἄλλους, ἀλλά προτοῦ νά κατηγορηθεῖς καί νά δυσφημηθεῖς, νά καταδικάσεις ἐσύ τόν ἑαυτό σου γιά τά γινόμενα, καί νά προσέλθεις στήν ἐξομολόγηση, καί νά μήν ντραπεῖς.

Διέπραττες αὐτά πού σέ ντρόπιαζαν, καί δέν ντρεπόσουν· τώρα λοιπόν θά ντραπεῖς τά λόγια πού σέ δικαιώνουν; Πές ἐδῶ, γιά νά μήν πεῖς ἐκεῖ, χωρίς νά τό θέλεις· διότι ἡ ὁμολογία τῶν ἁμαρτημάτων γίνεται ἀφανισμός τῶν παραπτωμάτων. Μήπως δηλαδή, ἐπειδή τά ἀγνοεῖ ὁ Θεός, θέλει να μάθει; Ὄχι! ᾿Αλλά ἐπειδή θέλει νά ἔρθουμε ἐμεῖς σέ συναίσθηση τῶν παραπτωμάτων μας, διά μέσου τῆς ὁμολογίας.

Μήπως ζητᾶ ἀπό μᾶς ὁ Θεός κάτι βαρύ καί δυσβάστακτο; Ζητᾶ συντριβή τῆς καρδιᾶς, κατάνυξη τῶν λογισμῶν, ὁμολογία τοῦ παραπτώματος, ἐπιμονή κοπιαστική καί διαρκή· καί ὕστερα ἀπό τήν ἐξομολόγηση θέλει νά ζητοῦμε συγχώρηση γιά τά ἁμαρτήματά μας, καί στό ἑξῆς νά ἀποφεύγουμε με προσοχή τα σφάλματα. Πόσο λοιπόν καλύτερα εἶναι νά θρηνοῦμε ἐδῶ, καί νά κλαῖμε σ' αὐτή τή σύντομη καί πρόσκαιρη ζωή, παρά ἀφοῦ γελάσουμε ἐδῶ, νά ἀναχωρήσουμε ἐκεῖ, γιά νά τιμωρηθοῦμε αἰώνια. Αλλά ντρέπεσαι καί κοκκινίζεις νά πεῖς τὰ ἁμαρτήματά σου;

Καλύτερα νά ντρέπεσαι τό νά ἁμαρτάνεις καί ὄχι τό νά ἐξομολογεῖσαι. Βάλε τήν ὑπόθεση στό λογισμό: ἄν δέν τά ἐξομολογηθεῖ τώρα θά τά ἐξομολογηθεῖ

ὅλα ἐκεῖ στό μέσο τοῦ θεάτρου τῆς οἰκουμένης, ὅπου ἡ τιμωρία εἶναι περισσότερη, ὅπου ἡ διαπόμπευση εἶναι μεγαλύτερη.

Διαπράττουμε τίς ἁμαρτίες μέ θρασύτητα καί ἀδιαντροπιά, ὅταν ὅμως πρέπει νά τίς ὁμολογήσουμε, τότε ντρεπόμαστε καί ἀναβάλλουμε. Διότι δέν εἶναι ντροπή, ἄν ὁμολογήσετε τά ἁμαρτήματα, ἀλλά εἶναι δικαιοσύνη καί ἀρετή. ῎Αν δέν ἦταν δικαιοσύνη καί ἀρετή, δέ θά εἶχε ἀμοιβή ἡ ἐξομολόγηση. ῎Ακουσε τί λέει· «Λέγε λοιπόν πρῶτος ἐσύ τίς ἁμαρτίες σου, γιά νά δικαιωθεῖς» (Ησ. 43, 26). Διότι δέν προστάζει νά ὁμολογήσεις τίς ἁμαρτίες γι᾿ αὐτό, δηλαδή γιά νά τιμωρήσει, ἀλλά γιά νά συγχωρήσει.

῎Ας κάνουμε λοιπόν προσεκτική ἐξέταση, ὄχι μόνο γιά τίς πράξεις, ἀλλά καί γιά τά λόγια καί τούς λογισμούς· καί ἄς ἐξετάσουμε προσεκτικά, πῶς ὁ καθένας πέρασε τήν κάθε μέρα, καί ποιό ἁμάρτημα διαπράχθηκε σ’ αὐτή, καί ποιός καιρός σπαταλήθηκε, καί ποιό κίνημα, δηλαδή ποιός λογισμός, μᾶς διέγειρε κατευθύνοντάς μας σέ κίνηση πού δέν εἶναι καλή· καί ἄς φροντίσουμε ἀνάλογα μέ τίς ἁμαρτίες μας να δείξουμε καί τή μετάνοια. ῎

Ας τιμωρήσουμε τή συνείδησή μας, καί ἄς τήν ἐπιτιμήσουμε αὐστηρά, ὥστε νά μήν τολμήσει πιά μετά τήν ἀνόρθωση νά πέσει πάλι μέσα σ᾿ ἐκεῖνο τό βάραθρο τῆς ἁμαρτίας, φοβούμενοι τήν ταλαιπωρία τῆς προηγούμενης πληγῆς.

Νά ἔχεις λοιπόν βιβλίο μέσα στή συνείδησή σου, καί νά γράφεις τα καθημερινά σου ἁμαρτήματα, καί κάθε μέρα να φέρνεις στή μέση τό βιβλίο, καί νά ἀναλογίζεσαι τό καλό ἤ τό πονηρό, πού διέπραξες. Καί θυμήσου τόν πύρινο ποταμό, (Δαν. 7, 10). τό ἀκοίμητο σκουλήκι, (Μαρκ. 9, 44· 46· 48). τόν πικρό ἅδη, ὥστε μέ τό φόβο τῶν τιμωριῶν νά αὐξήσεις τό ἀγαθό, καί νά καταργήσεις τό πονηρό.

῎Ας χύσουμε δάκρυα, πρίν ἀπό τόν καιρό, γιά νά μήν τρίξουμε τα δόντια μας στόν καιρό. ῎Ας κλάψουμε στόν κατάλληλο καιρό. Μ’ αὐτή τή θυσία εὐαρεστεῖται ὁ Θεός19. (Ἑβρ. 13, 16). Μ’ αὐτό τό νερό, ὅταν ἀρδεύεται ὁ ἄνθρωπος, καρποφορεῖ. Μ᾿ αὐτό τό νερό ξεπλύνεται ἡ λάσπη. Μ’ αὐτό τό νερό σβήνει ἡ φωτιά· φωτίζεται τό σκοτάδι· λύνονται τα δεσμά· ἐπιστρέφουν οἱ πλανεμένοι· σώζονται ὅλοι· δοξάζεται ὁ Θεός. Μ’ αὐτό τό νερό καί ὁ Πέτρος ξέπλυνε τούς ρύπους πού προστέθηκαν σ᾿ αὐτόν· διότι, ἀφοῦ βγῆκε ἔξω, ἔκλαψε πικρά. (Ματθ. 26, 75'. Λουκ. 22, 62.)

(Έργα Τόμος 5' σελ. 111-113 - Λόγος ὠφέλιμος στην ψυχή. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας Α έκδοση 1994)